İsrail Havacılık ve Uzay Sanayisi (IAI) şirketinin, GPS-GNSS navigasyon araçlarını parazitlenmelerden korumak üzere tasarladığı yenilikçi ADA Anti-Jam GPS Sistemi, son üç yılda İsrail Hava Kuvvetleri tarafından, F-16 savaş uçakları ve çeşitli insansız hava taşıtı türleri de dahil olmak üzere, halen kullanımda bulunan bir dizi gelişmiş hava, kara, deniz platformuna başarıyla entegre edildi. Yapılan yüzlerce denemenin ardından operasyonel bir olgunluğa ulaştığı gözlenen ADA Sistemi, İsrail ordusuna ait çeşitli platformlardaki yaygın kullanımının yanı sıra, artık uluslararası müşteriler tarafından da talep edilmeye başlandı.
ADA, en son geçtiğimiz Mayıs ayında İsrail’in yürüttüğü ‘Surların Koruyucusu” adlı askerî operasyonda denenmiş ve GPS kilitleyicilerinin etkinliğine karşı bağışıklık sağlamada kayda değer bir başarı sağlamıştı.
Önce havacılar, sonra da karacı ve denizciler için geliştirildi
Sistemin profesyonel ordu ekipmanlarındaki ilk saha denemeleri 2017 yılında başladı. O yılın başında, üretici şirket IAI, İsrail Savunma Bakanlığı'nın ADA Sistemi’ni İsrail Hava Kuvvetleri’nin gelişmiş hava platformlarından birine entegre etme ihalesini kazandı. Bundan sonrasında da IAI mühendisleri, hava kuvvetleri uçaklarına, düşman unsurlardan gelmesi muhtemel “navigasyonu parazitleme, kilitleme, bloke etme” gibi elektronik tehditleri bertaraf edecek yetenekler kazandıran “Denetimli Kabul Şablonlu Anten” (Controlled Reception Pattern Antenna / CRPA) düzeneğini kurdu. Ada'nın entegrasyonu, uydu sinyallerini sıkıştırmak ya da bozmak amacıyla GPS kilitleyicileri ve benzer mekanizmalar kullanıldığında, uydu navigasyonuna dayanan aviyonik sistemlerin yine de çalışmaya devam etmesini sağlıyor. Yeni sistem sayesinde, İsrail Hava Kuvvetleri’ne bağlı uçaklar neredeyse hiç kesintiye uğramayan ve rotasından sapmayan bir yön bulma becerisine ulaşmış oldu.
ADA Sistemi, ilk çıkış noktasında özellikle hava kuvvetlerine destek olmaya yönelikti. Sistemin sonradan geliştirilen ileri bir türevi konumundaki ADA-O ise dış mekân operasyonları gerektiren kara platformlarına tahkim edilmiş bir navigasyon becerisi kazandırıyor. Birbirinden farklı pek çok platformla uyumlu duruma getirilebilen ADA-O, üreticisinin iddiasına göre, iletişim, navigasyon, komuta ve kontrol sistemlerine benzersiz, etkili ve olgun operasyonel çözümler sunmakta.
Sistemin en büyük kozlarından biri olarak lanse edilen kolay kurulum özelliği, iletişim barınakları, zırhlı personel taşıyıcılar, topçu silahları, mobil komuta ve control araçları gibi son kullanıcıların platformlarına hızlı bir entegrasyon sağlıyor.
ADA-O, ayrıca, deniz platformlarına entegrasyon için de uygunlaştırılmış bir türev olarak lanse edilmekte.
“Elektronik savaş, savaş meydanlarının artık doğal bir cephesi”
Uluslararası piyasaya sunumu süren ADA Sistemi hakkında geçtiğimiz günlerde bir açıklama yayımlayan IAI Başkan Yardımcısı ve şirketin (bilişim teknolojilerinden sorumlu) MALAM Bölümü Genel Müdürü Jacob Galifat, elektronik savaşın uydu navigasyon sistemleri için gitgide gelişip yaygınlaşan bir tehdit oluşturduğunu vurgulayarak, çeşitli platformları GNSS kilitleyicilerine karşı korumak için gerçekleştirilecek bir ADA entegrasyonunun, genel olarak GNSS alıcılarını ve özellikle de GPS alıcılarını kullanan herhangi bir platform ve görev sistemi için çok önemli bir bileşen olduğunu savundu. Her türlü veri sinyali bozucu kaynağa karşı ürettikleri bu etkisizleştirici sistemin, çağdaş bir ordudaki operasyonel organizasyonun son derece kritik bir unsurunu oluşturacağını söyleyen Galifat, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Yüksek teknoloji ürünü en son silah sistemlerinin geliştirilmesinde bir mükemmellik merkezi olarak hizmet veren IAI, işte bu yüzdendir ki ADA’yı gerek İsrail Hava Kuvvetleri’ne, gerekse dünya çapındaki müşterilerine sunmaktan gurur duyuyor. Üstelik, ulaştığımız ar-ge düzeyi sayesinde, artık yalnızca hava unsurları için değil, kara ve deniz kullanıcıları da artan elektronik saldırı tehditlerine karşı aynı sistemin ADA-O türevini güvenle kullanmaya başladı. Böylesine önemli bir operasyonel zorluğa çözüm üretmedeki kanıtlanmış becerisi göz önüne alındığında, yeni sistemin daha birçok ülke ve müşteri için güçlü bir iş potansiyeline sahip olduğuna inanıyoruz."
Birçok ülkenin uydu teknolojileriyle uyumlu
Günümüzde, çağdaş platformlara entegre edilmiş navigasyon, iletişim ve savaş sistemlerinin pek çoğu, GPS / GNSS uydularının sürekli kullanılabilirliğine bağlı. Bu uydulardan gelen sinyallerin çökmesi, onların da işlevsizleşmesi anlamına geliyor.
IAI yönetimi ise geliştirdiği ADA ürün portföyünün birbirinden farklı pek çok uydu navigasyon sistemleriyle (GNSS) uyum içinde çalışabildiğini savunuyor. Şirketin açıklamalarına göre, sistemin öncü teknolojisi, çoklu azaltma yöntemleri ve özel dijital sinyal işleme algoritmaları uygulamakta. ADA’nın bu çok yönlü mimarisi de savaş uçakları ve helikopterler, insansız hava taşıtları, tanklar ve zırhlı personel taşıyıcıları gibi yer platformları, deniz platformları ve güdümlü mühimmat da dahil olmak üzere, çok sayıda platforma entegrasyonu kolaylaştırıyor.