Temel Kotil, TUSAŞ hakkında önemli açıklamalarda bulundu

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, şirketin Ankara’daki yerleşkesinde basın mensuplarıyla bir araya geldi.

Kotil, basın mensuplarına devam eden projeler, şirketin hedefleri ve savunma sanayisindeki gelişmeler hakkında bilgi verdi.

Yerli ve milli imkanlarla geliştirilen Milli Muharip Uçak (MMU), Hürjet, T70 Genel Maksat Helikopteri, Atak-2 gibi yürütülen çalışmalara dair açıklamalarda bulunan Kotil, TUSAŞ’ın uydu alanındaki faaliyetlerini de anlattı.

Temel Kotil, amaçlarının dünyanın ilk 10 havacılık şirketi arasında yer almak olduğunu belirtti.

"Milli Muharip Uçak’a yurt dışından talep var"

TUSAŞ’ın geliştirmekte olduğu MMU hakkında konuşan Kotil, "MMU için yurt dışından talepler var, şu anda bizle beraber çalışan mühendisleri de var. Bunlar devletten devlete yapılması gereken bir anlaşma. Şu anda devlet tarafından açıklanmış bir anlaşma yok." İfadelerini kullandı.

Kotil, şirketin ileriye dönük hedefleri arasında yolcu uçağı yapmak olduğunu da belirterek, "İleriye doğru vizyon konuşmak gerekiyorsa bu şirketin bir yolcu uçağı yapması gerekiyor. Tabii bunu şu anda konuşmak tabu. Bu şirkette yapabilirlik konusunda bir eksik yok" diye konuştu.

"MMU’nun iniş takımlarını Türk şirket TAAC yapıyor"

MMU’nun alt sistemlerinin Türkiye’de yapıldığını belirten Kotil, "Hürkuş’un kanopisini (uçak kokpiti üzerindeki şeffaf muhafaza) yurt dışından alıyorduk, contası da İsviçre’den geliyordu. 15 uçak yapıyorduk, 8’inde ambargo koydular bize. MMU’nun kanopisini Volo firması yapıyor. İniş takımı çok önemli, Hürkuş’ta sorun yaşadık. Onu da İtalyan bir firma yapıyordu ama şimdi MMU’nun iniş takımını Türk firması TAAC yapıyor" dedi.

MMU projesinin hızlı gelişmesinde ülke gerçeklerinin de etkili olduğuna dikkat çeken Kotil, "Ülkelerin ihtiyaçları kendilerine göre değişken olabiliyor ama bizim bu uçağı bir an önce 2028 ya da 2029’da teslimata başlamamız gerekiyor. Bizim devletle kontratımız böyle. Bence karşılaştırmayı Almanlar, Fransızlar daha yavaş yapıyor da biz neden daha hızlı yapıyoruz şeklinde yapmamamız gerekiyor. Çünkü ihtiyaçlar çok farklı, onların dinamikleri var. Soğuk Savaş döneminde hem doğu blokundan hem de batı blokundan ülkelerin neler yaptıklarını biliyoruz" diye konuştu.

Kotil, MMU’nun yeni bir ismi olup olmayacağı konusuna ise, "İsmi büyüklerimiz verir. Biz önce uçuralım da sonra ismi gelir onun. Gökbey’e Sayın Cumhurbaşkanımız, Aksungur’a da İsmail Demir başkanımız isim verdi. Bunun da bir ismi olacak" dedi.

"MMU'nun bu kadar hızlı gitme sebebi tecrübelerimiz"

MMU'nun geliştirilme süreci ile ilgili Kotil, "F-16 ile gelişen 'know how' (bilgi birikimi) kendini burada gösterdi. Motor takarken buradaydım. Arkadaşlar birkaç saat içinde yeni motoru taktılar. Bunu yapan arkadaşlar belki de 100'üncü motorlarını takıyorlar. Bizim asetimiz bu. Projelerin bu kadar hızlı gitmesinin sebebi arkadaşların tecrübesinden kaynaklı. Bizim sermayemiz tecrübemiz ve insanımız. Uçağımızın şu anda uçuş bilgisayarı olsun, avionik sistemleri olsun bütün sistemleri üzerinde. Önümüzdeki günlerde motor çalıştırıp bunu göstereceğiz. Biz yıl sonuna kadar bunu bir an önce uçurmak modundayız. Amacımız yıl sonunda emniyetli bir uçuş yapmak" ifadelerini kullandı.

Kotil, TUSAŞ'ın üretimi olan Atak helikopterlerinden 74 adet teslim edildiğini ve Türkiye'deki ihtiyaçlar için 83 adetlik teslimat hedefinin olduğunu belirtti. 2023 yılında Filipinler'e 2, bir başka ülkeye de 2 helikopter teslimatının planlandığını anlatan Kotil, 5'incisinin Hava Kuvvetleri Komutanlığına teslim edileceği T70 genel maksat helikopterlerinden 2023 yılında toplam 12 adetlik teslimat gerçekleştirilmesi düşünüldüğünü kaydederek, “Sikorsky lisansı çerçevesinde üretimi yapılan T70 helikopteri için ilk aşamada 38 adetlik bir üretim gerçekleştirilecek ve ABD Kongresinden alınacak onayın ardından sayının 109'a ulaşmasını hedefliyoruz” dedi.

Sikorsky projesinin devamı için girişimlerin sürdüğü bilgisine yer veren Kotil, TUSAŞ'ın çalışmalarını üretimin devam etmesine yönelik ilerlettiğini not düşerek, Atak helikopterinin ihraç edilecek yeni ülkede yerli olarak geliştirilen burun topunun da kullanılmasının amaçlandığını vurguladı. Ayrıca Kotil, Gökbey helikopterinde jandarmaya 3 adetlik teslimatın bu yıl gerçekleştirileceğini, 2 ve 3. helikopterlerin üretim hattındaki çalışmaların devam ettiğini dile getirdi.

"MMU'nun yapısal unsurları tamamlandı"

Milli Muharip Uçak (MMU) projesine dair detayları paylaşan Kotil, iniş takımları üzerine alınan Milli Muharip Uçağın ilk prototipinin tüm yapısal unsurları tamamlandığını ve uçağın motor entegrasyonu gerçekleştirildiğini söyleyerek, bugün itibarıyla uçağın hidrolik testlerine başlanacağını açıkladı.

Öte yandan Kotil, Atak-2 helikopterinde prototip çalışmalarında büyük oranda ilerleme kaydedildiğini söyledi. Kotil, helikopterin orta gövdesinin teslim alındığını, iniş takımlarının şubat ayında üzerine alınmasının beklendiğini belirterek Atak-2 için ihtiyaç duyulan ve Ukrayna'dan temin edilen motorların yakın zamanda TUSAŞ'a ulaşacağını bildirdi. Kotil, TUSAŞ olarak hedeflerinin dünyanın en iyi ilk 10 havacılık şirketi arasına girmek olduğunu açıkladı.

Geçmiş dönemde ABD kökenli General Dynamics ile gerçekleştirilen F-16 montajının bugünkü çalışmalara önemli katkısı olduğunu belirterek, "Bu F-16 projesinde tasarım yoktu, bildiğimiz basit montajdı o. Belli parçaların imalatı burada gerçekleştirildi. General Dynamics buraya bir kültür getirdi. Büyük şirketlerin kültürü önemlidir. İster yerli olsun, ister yabancı olsun fark etmez. General Dynamics ile yaptığımız F-16’lar ile teknisyen geliştirdik ama mühendis geliştiremedik. Özgün projeniz yoksa mühendis geliştiremezsiniz. Gökbey, TUSAŞ’ın özgün bir projesi. Devlete, bu projeyi bize verdiği için teşekkür ederiz. Bu proje sıfırdan tasarlandı, uçtan uca özgün bir proje. Yine, Hürkuş ve Anka da Gökbey gibi özgün projeler. Bu özgün projelerde mühendislerimiz gelişti. Büyüklerimiz özgün projeleri başlatınca bu çalışmalar Milli Muharip Uçak'ın da temelini oluşturdu" diye konuştu.

Ayrıca yazılım konusunda şirketlerin artık eskisi kadar ketum olmadıklarını söyleyen Kotil, "Airbus ve Boeing hangi yazılımı kullanıyorsa biz de kullanıyoruz. Bu yüzyıl daha düz, her şeye daha rahat ulaştığınız bir yüzyıl" ifadelerini kullandı.

"Uydu konusunda tepeden girdik"

TUSAŞ'ın uydu konusunda da çalışmalar yaptığını hatırlatan Kotil, "Biz sadece İHA, uçak, helikopter yapmıyoruz, aynı zamanda uydu da yapıyoruz. Uydu konusunda şöyle bir yol aldık; normalde klasik haberleşme uyduları 4-5 ton olur. Bunların içinde hidrazin denilen kimyasal var. O da 4 tonluk uyduda 2 tona yakın bir yakıt demek oluyor. Hidrazin yakıtını kullanarak uydu 15 yıllık ömrü boyunca kendini yörüngede tutar. TUSAŞ olarak 'Biz modern uydu yapmamız gerekiyor' dedik. Onun için bir Arjantin firmasıyla da anlaştık ve ortaklık kurduk. Bu uydu elektrikli olacak. Bunda hidrazini o kadar koymuyorsunuz. Çünkü roketler daha çok elektrik gücüyle tahrik ediliyor. Böyle olunca da uydu 5 tondan 1 buçuk tona iniyor, bu modern bir yaklaşım. Bu Airbus için de yeni olan bir şey. Şu anda Arjantin ulusal telekomünikasyon şirketi ARSAT için bir ihale aldık ve onlara uydu yapıyoruz. 2 yıl içinde bu modern uydu yörüngede yerini alacak. Bu konuda ürün olarak tepeden girdik" diye konuştu.

"Hürjet dayanım testleri sonrası ilk uçuşunu yapacak"

Hürjet projesinde gelinen son durumla ilgili bilgiler veren Kotil, Hürjet'te ilk uçuşunu yapacak olan prototip uçağın iniş takımlarının takıldığını, motorun da bu ay geleceğini kaydederek, Hürjet'in yaklaşık 10 bin parçadan oluşacağını ve dayanıklılık için üretilen prototip üzerinde statik testler gerçekleştirileceğini söyledi.

Çeşitli testler için uçuş yapacak uçağın aynısının üretildiğini vurgulayan Kotil, testlerin yapımıyla birlikte uçağın başına havada gelebilecek ihtimallerin yerde uygulanması için çalışma yapılacağını anlattı. Dayanım testlerinin başarıyla tamamlanmasıyla birlikte Hürjet'in ilk uçuşunu yapmasını beklediklerini kaydeden Kotil, statik testlerin bu ay başlayacağını ve uçağa 30 farklı yükleme yapılarak 3 bin 500 farklı data toplanacağını not düştü. Kotil, Hürjet'te özellikle iniş takımı, kanadın gövdeyle bağlandığı kısım ve motorun bağlantıları gibi kritik noktalara yükleme yapılacağını belirtti.

Projelerini bir an önce seri imalata geçirmek istediklerini söyleyen Kotil, "İnşallah önümüzdeki 5 yıl sonunda MMU tamamlanmış olur. Diğer projeler de tamamlanmış olur ve seriye dökülür. Bizim iki yüzümüz var, ilki proje yapmak, bir de bunu seriye döküp satmak. Şirket olarak önemli kısmı ikincisi. İlki para yer, ikincisi para getirir. Onun için Gökbey’i acil acil seriye döküyoruz. Hürjet de 2025 yılında seri imalata dökülecek, ilk teslimat da 2025’te olacak. Atak-2, 2025'te teslim edilecek" dedi.

Temel Kotil, TUSAŞ hakkında önemli açıklamalarda bulundu

“Temel Kotil, TUSAŞ hakkında önemli açıklamalarda bulundu” üzerine bir yorum

  1. Baykar, herşeyi öz kaynakları ile yapıyormuş. Bir kamu şirketi olan tusaş ise devlet destekli yapıyormuş. Yani kamu kuruluşları bir kaynak canavarı.

    Cevapla

Abuz için bir cevap yazın Cevabı iptal et