Türksat 5B haberleşme uydusu, 19 Aralık 2021 Pazar günü Türkiye saati ile sabah 06.58’de ABD'nin Florida eyaletindeki Cape Canaveral üssünde Space X Falcon 9 roketiyle fırlatılacak.
Türksat 5B uydusunun fırlatılması için Cape Canaveral üssünde bulunan Türksat Uydu Programları Direktörü Mustafa Mehmet Nefes, 5B uydusunun üretimi, testleri, fırlatılma aşaması, fırlatmadan sonraki izleyeceği yolu, uydunun göreve başlayacağı ana kadar ki süreçleri ve 5B uydusu ile edinilen tecrübeleri Defensehere.com’a anlattı.
Türksat 5B haberleşme uydusunun 9 Kasım 2017’de AIRBUS ile imzalanan sözleşme ile sürecinin başladığını belirten Nefes, şunları söyledi:
Pasif izlemde kalmayıp proaktif bir proje yönetimi yürüttük
“Uydunun genel tasarımını üretici firma ile beraber ele aldık. Tasarım imputlarını ve bu imputlar üzerindeki optimizasyonları beraber yaptık. Üretici firmanın tasarımlarını optimize ettik.
Uydunun tasarım sürecinde sistem mühendisliği kapsamında milli katkımız oldu. Geçmiş tecrübelerimizi tasarım sürecinde 5B'ye aktarma fırsatı bulduk. Pasif izlemden ziyade proaktif bir proje yönetimi yürüttük.
ASELSAN mühendislerinin katkısını takdir etmek gerekiyor
Airbus ile sözleşme imzalarken Yerli Sanayii Katılımı ismini verdiğimiz paketi de uygulamasını istedik. Bu paket kapsamında, ASELSAN ile beraber, haberleşme modülündeki bazı ekipmanları tamamen yerli olarak ürettik. Türksat olarak ASELSAN ile Airbus arasında bir kordinasyon vazifesi üstlendik.
KU band faydalı yük ve KA band faydalı yük, birisi alıcı birisi de low noise amplifier dediğimiz, aktif ekipman bunlar, yerli olarak ASELSAN mühendisleri tarafından üretildi ve Airbus'a teslim edildi. Airbus, ASELSAN tarafından üretilen bu iki ekipmana tüm testleri uyguları ve her ikisi de tüm testleri başarılı tamamladı. ASELSAN mühendislerinin katkısını takdir etmek gerekiyor.
Türkiye'nin uzay ve uydu sektörü açısından bu önemli bir tecrübe ve bir ilk olma özelliğine sahip. Bundan sonra üretilecek uydularda da ASELSAN'ın bu uzayda da test edilmiş yerli ekipmanlarını rahatlıkla kullanabileceğiz.
Üretim aşamasının ardından Türksat 5B'nin testleri yaklaşık 1.5 yıl sürdü.
SpaceX firması Falcon 9 roketinde bazı iyileştirmeler yaptı
SpaceX firması, Falcon 9 roketinin yeniden fırlatılmaya hazırlanma sürelerinde kısaltmış. Önceden 2 aya yakın bir süre alırken şimdi 1 ayın altında sürede roketi tekrar fırlatılmaya hazır hale getiriyorlar.
Şu anda hava durumu ve ortam koşulları gün gün takip ediliyor, eldeki meteorolojik verilere göre planlanan fırlatma tarihinde herhangi bir sarkma yok.
Fırlatılmadan sonra yaklaşık 30 dakika uyduyu roket taşıyor ve 30 dakikanın sonunda ayrılma gerçekleşecek. Ayrılmadan belli bir süre sonra uydu kapsüldn çıkıyor ve yolculuğuna kendi itki sistemi ile devam edecek. 36.500 kilometre yol aldıktan sonra uydu yörüngesine ulaşacak. Bu yolculuk da yaklaşık 5.5 ay sürecek.
Uydunun yörüngeye transferi yönetici firma sorumluluğunda. Üretici firma yer istasyonu ile kurduğu link vasıtasıyla uyduyu kontrol ediyor ve istenilen son durak olan 42 derece doğu yörüngesine ulaştıktan sonra testler başlıyor. Airbus, testlerin tamamlanmasının ardından 2022'nin Ağustos ayında uyduyu Türksat'a teslim edecek ve uydu hizmet vermeye başlayacak.
6A uydusunu 2023 yılında fırlatmayı planlıyoruz
Türksat 6A projesi 2014 yılında başlatılan bir proje. Mühendisliği, üretimi ve testi tamamen yerli imkanlarla TÜBİTAK Uzay, TUSAŞ, ASELSAN ve CTECH firmalarının yükleniciliğinde devam ediyor.
Şu anda projede, mühendislik modelinin ısıl vakum testleri gerçekleştiriliyor. 5B uydusunda görev alan arkadaşlarımız 6A uydusunda da görev yapıyor ve 5B'de edindikleri tecrübeleri 6A'ya aktarıyorlar. ASELSAN'ın üretiiği ve 5B'de kullanılan yerli ekipmanlar, 6A'da da kullanılacak.
6A uydusunu 2023 yılında fırlatmayı planlıyoruz, bu bizim açımızdan bir ilk niteliği taşıyor. Bugüne kadar fırlatma sözleşmelerini üretici firma üzerinden yapıyorduk ama Türksat 6A sayesinde artık fırlatıcı firma ile doğrudan irtibat kuruyoruz.
Ana motivasyonumuz uydu ve uzay teknolojilerine nitelikli insan kaynağı yetiştirmek
“Teknoloji Transfer ve Eğitim programımız ile Türkiye’nin nitelikli üniversitelerinden mezun olmuş 12 mühendisimizin yer aldığı hem teorik hem iş başı eğitimlerin olduğu haberleşme uydusu tasarımı ve üretimi üzerine bir eğitim programı uygulandı. Tüm bu uydu projeleri, insan kaynağı yetiştirmek için önemli bir fırsat.
Ana motivasyonumuz uydu ve uzay teknolojilerine nitelikli insan kaynağı yetiştirmek. Ülkemizdeki uydu uzay ekosisteminin oluşmasında Türksat ciddi katkı sağlıyor. Türksat 3A uydusu projesinden itibaren çok sayıda mühendis yetiştirildi."
