Temel Kotil: 'Geleceğin Temellerini Yetiştirdiğimiz Gençlerle Birlikte Atıyoruz'

TUSAŞ MAG dergisinin 122. sayısında yer alan TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil röportajı:

Coşkuyla ve önemli başarılar eşliğinde kutladığımız Şirketimizin kuruluşunun 48. yılında da 2023 hedeflerini gerçek kılmak için çalışmalarımıza büyük bir hız ve gayretle devam ediyoruz. Genel Müdürümüz Prof. Dr. Temel Kotil ile ANKA’nın ihracat başarısı, T129 ATAK’ın Emniyet Genel Müdürlüğü envanterine girmesi, AKSUNGUR’un hedefi tam 12’den vurmasının ardından sahada görevine başlaması gibi birbirinden önemli olaylarla taçlanan 2021 yılını, 48 yıllık uzun yolculuğumuzu, 2023 hedeflerimizi ve gençlerimizin aramıza katılmak için dikkat etmeleri gereken hususları konuştuk.

Şirketimiz, 48. yıl önce başladığı zorlu yolculuğunu geçtiğimiz günlerde büyük bir coşku ile kutladı. Yaklaşık yarım asırlık bu serüveni ve gelinen noktayı değerlendirir misiniz?

Şirketimiz bundan tam 48 yıl önce Amerikan ambargosunun uygulandığı yıllarda ülkemizin savunma sanayisine katkı sağlamak ve dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla kuruldu. O yıllarda havacılık sektörüne dair çok fazla hayal kuramıyorduk. Şirketimiz, 1984 yılında başladığı F-16 uçağının üretimi, uçak üzerindeki sistemlerin entegrasyonu ve uçuş testleri faaliyetleri ile hem iyi bir alt yüklenici olarak anılmaya hem de Türk Hava Kuvvetlerine büyük katkılar sağlamaya başladı. 2005 yılında yerli ve millî bir sermayeye kavuşan Şirketimiz, özgün ürünleri ile 1973 yılında tükenen umutları yeniden canlandırarak, HÜRKUŞ, ANKA, T129 ATAK, GÖKBEY, ŞİMŞEK, AKSUNGUR gibi ürünlerle büyük bir atılım gerçekleştirdi. 48. yılını günden güne gelişen ve envanterdeki sayıları her geçen gün daha da artan özgün ürünleriyle birlikte kutlayan Şirketimiz, şimdi ise havacılık sektörünün rotasını ülkemize çevirecek olan Milli Muharip Uçak (MMU), HÜRJET, Kargo İHA gibi ürünlerle rakiplerinden sıyrılmak için hız kesmeden çalışmalarını sürdürüyor.

Pandemi dönemi nedeniyle tüm dünya büyük bir zorluk yaşarken, ailemiz bu süreçte de büyük başarılara imza attı. Böylesine zorlu bir dönemi başarılarla taçlandıran Şirketimizin sırrı sizce nedir?

Pandemi dönemi, tüm dünyanın olumsuzluklar yaşamasına neden oldu. Biz de bu süreçten olumsuz yönde etkilenmemek için büyük bir gayret gösterdik. Maske, mesafe ve hijyen kurallarına harfiyen uyarak, büyük bir aile olmanın getirdiği sorumlulukla birbirimizin sağlığını her şeyden önce tuttuk, çalışmalarımıza da bu yönde düzenlemeler getirdik. Ama ne sorumluluklarımıza ne de gökyüzüne olan tutkumuza ara veremezdik, vermedik de... Gücünü birbirinden alan ailemiz, bu zorlu günleri de yine el ele vererek atlatmayı başardı ve geçen yılı büyük başarılarla tamamladı. Bu yılı da aynı şekilde tamamlamak için yine kurallara uyarak birbirimizin sağlığına özen göstermeye ve gayretle çalışmaya devam ediyoruz.

Şirketimiz 2021’e hızlı bir giriş yaparak, yılın ilk çeyreğinde T129 ATAK’ın teslimatlarını gerçekleştirdi. Geçtiğimiz aylarda Emniyet Genel Müdürlüğü envanterine ilk kez dâhil olan T129 ATAK helikopterleri ve bu teslimatların önemi hakkında neler söylemek istersiniz?

Egemen Projesi kapsamında Emniyet Genel Müdürlüğümüze Şubat ayında ilk T129 ATAK Helikopterimizi teslim ettik. Mayıs ayının farklı günlerinde ikinci ve üçüncü helikopterimizin teslimatlarını da gerçekleştirdik. 2022 yılı sonuna kadar ise toplamda dokuz T129 ATAK Helikopterimizi Emniyet Genel Müdürlüğümüze teslim etmiş olacağız. Bu dokuz helikopterimiz Diyarbakır, Van, Şırnak ve Hakkari öncelikli olmak üzere bölge illerinde hareketli filo olarak görevlendirilecek. T129 ATAK envanterde yer alan en güçlü ürünlerimiz arasında yer alıyor. T129 ATAK Helikopterinin teslimat sayısı 61’e yükseldi. Hangarlarımızın ışıkları asla kapanmıyor. Arkadaşlarımız savunma sanayimize katkı sağlamak için var gücüyle çalışıyorlar. T129 ATAK’ın başarıları arkadaşlarımızın özverilerinin en somut kanıtlarından biridir.

Geçtiğimiz yılda rekor uçuşlarla, 2021’de ise 30 km uzaklıktan vurduğu hedefle adından söz ettiren AKSUNGUR, şimdi de saha görevlerine başladı. AKSUNGUR’un başarıları ve geleceği hakkında neler düşünüyorsunuz?

AKSUNGUR, mühendis ve teknisyen arkadaşlarımızın cesaretle adım atarak, 18 ay gibi kısa bir sürede tamamladıkları bir başarı hikâyesidir. Mütevazi bir bütçeyle bizlere sundukları bu proje, geldiğimiz noktada büyük başarılarla anılıyor. Bizler ise büyük bir gurur yaşıyoruz. AKSUNGUR, daha önce 12 MAM-L ile 28 saat, mühimmatsız olarak 49 saat havada kalmış ve büyük bir heyecana neden olmuştu. AKSUNGUR bu yıl, KGK-SİHA-82 faydalı yük ile uydudan kontrol edilerek Ankara’dan havalanarak ulaştığı Sinop açıklarında 20 bin feet irtifada 30 km menzilden hedefi başarı ile vurdu. Şimdi ise gayemiz, aynı faydalı yük ile menzili 45 km’ye çıkarmak ve hedefi yine tam 12’den vurmak… Geçtiğimiz günlerde tesislerimizden Adana Şakirpaşa Havaalanı’na uçarak ilk saha görevine başlayan AKSUNGUR, Orman Genel Müdürlüğümüz tarafından yangınla mücadele kapsamında kullanılıyor. Birbirinden önemli kabiliyetlere sahip AKSUNGUR faydalı yükleriyle birlikte üzerinde taşıdığı TUSAŞ ailesinin tecrübeleri sayesinde daha nice büyük görevin üstesinden gelecek.

Çeşitli varyasyonlarla öne çıkan, EASA sertifikasının sahibi HÜRKUŞ’un yeni versiyonu Hava Yer Entegrasyon Uçağı’nın ilk uçuş gösterisi düzenlendi. HÜRKUŞ HYEU’yu ve ülkemize sağlayacağı katkıları değerlendirir misiniz?

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı’nın (The European Union Aviation Safety Agency-EASA) CS-23 uçakları sınıfında değerlendirerek sertifikalandırdığı ilk Türk uçağı HÜRKUŞ, arkadaşlarımızın deneyimleri ve azimleri sayesinde gelişmeye ve güçlenmeye devam ediyor. HÜRKUŞ’un yeni versiyonu Hava Yer Entegrasyon Uçağı’nın (HYEU) ilk uçuşunu Uluslararası Anadolu Ankası-2021 Tatbikatı’nda gerçekleştirdik. İleri Hava Kontrolörü, İleri Muharebe Kontrolörü ve Müşterek Ateş Destek Timi eğitimleri verilecek olan uçağın Hava Kuvvetleri Komutanlığının eğitim faaliyetlerinde kullanılması planlanıyor. HÜRKUŞ’tan farklı birçok özelliğe sahip olan bu uçağa arkadaşlarımız güdümlü ve güdümsüz eğitim mühimmatları ile oto pilotu da aşamalı olarak entegre edilebilecekler. Biz, HYEU’nun Hava Kuvvetlerimize önemli katkılar sağlayacağını düşünüyoruz.

Şirketimiz, GÖKBEY’in 4’üncü prototipinin üretim aşamasında ve proje için çalışmalar hızla devam ediyor. Kaliteli üretimle birlikte test konusunda da önemli bir yol kat eden Şirketimiz, şimdi de helikopterin Tam Boy Statik Testi’ni yapacağını duyurdu. Hem GÖKBEY projesinde gelinen aşama hem de dünya standartlarına sahip altyapı ve Şirketimizin test alanındaki kabiliyetleri hakkında bilgi alabilir miyiz?

Kendi klasmanında İtalyan Leonardo’nun yaptığı benzer bir helikopterle yarışacak olan GÖKBEY’in ilk teslimatı 2022 yılında yapılacak ve biz, yaptığımız teslimatlarla rakibimizin önüne geçeceğimizi öngörüyoruz. Takvimine uygun bir şekilde ilerleyen proje kapsamında, arkadaşlarımız gerekli testlerin yapılması için bir test merkezi kurarak, ekipmanları da büyük oranda yerlileştirdiler. Şimdi ise ülkemizde bir ilke imza atmak için gayret ediyorlar. Özgün ürünlerin uçuş faaliyetlerini icra etmeden önce kritik parçaları Tam Boy Statik Test’e tabi tutacaklar. Tüm helikopter gövdesinin yüklenerek kritik parçalar 96 farklı nokta ve yönde, 96 kontrol kanalıyla test edilecek. Yüksek teknolojili bir altyapıya ve 3.200 m2 alana sahip GÖKBEY için oluşturulan test merkezimizde ileriki dönemde HÜRJET ve diğer ürünlerde bu testle zorlu bir sınavdan geçecekler.

İnsansız Hava Aracı ANKA, sergilediği üstün kabiliyetlerin ardından Tunus’a ihraç ediliyor. Şirketimiz, Türkiye’yi hava aracı ihraç eden bir ülke konumuna taşırken, adını ise dünya devlerinin arasına yazdırıyor. Bu başarının sağlayacağı katkıları anlatır mısınız?

ANKA ülkemizin en başarılı hava araçlarından biri olarak kabul görüyor. Şimdiye kadar birbirinden zor görevlerin üstesinden gelerek, adını sınırların ötesine taşımayı ve ülkemizin ihracatını gerçekleştirdiği hava aracı olmayı başardı. Sözleşme kapsamında Tunus’a üç İHA ile birlikte üç adet Yer Kontrol Sistemi’ni teslim edeceğiz. Tunus Hava Kuvvetleri bakım personeli yedi hafta boyunca Şirketimizde tip bakım eğitimleri aldılar. Arkadaşlarımız da ülke ile irtibat hâlindeler. Teslimat süreci devam ediyor. Farklı bir ülkenin envanterinde de büyük başarılara imza atacak olan ANKA bu sayede daha birçok ülkenin gözbebeği olacaktır. Bu ihracatın ardından, inşallah daha büyük anlaşmalara da imzamızı atacağız.

Böylesine birbirinden önemli projeler hayata geçirilirken, ailemiz hem büyümeye hem de geleceğin havacılarını yetiştirmeye devam ediyor. 10 bin kişiye ulaşan TUSAŞ ailesinin büyümesini, ülkemize sağladığı katkıları ve atılan havacılık temellerinin ülkemize nasıl bir gelecek hazırladığını sizden dinleyebilir miyiz?

Şirketimizi geliştirmeye, büyütmeye devam ediyoruz ve bu sayede her yıl bambaşka bir ürünümüzün başarısıyla adımızdan söz ettiriyoruz. Aramıza katılan deneyimli isimler, uzman teknisyenlerimiz ve genç yeteneklerimizle büyük bir gelecek inşa ediyoruz. Şu anda ailemiz 10 bin kişiye ulaştı. Büyümemizi sürdüreceğiz. 2028 yılında mühendis sayımızı 10 bine çıkarmak, 10 milyar Amerikan Doları ciro hedefimize ulaşmak ve dünya pazarının yüzde ikisine sahip olmak arzusu içerisindeyiz. Bu büyüme ile ülkemizi sektörde en üst sıralara taşıyacağız. Ailemiz, geleceğin temellerini geliştirdiği ürünlerin yanı sıra yetiştirdiği gençlerle birlikte atıyor.

Şirketimiz, 2023 yılında HÜRJET ve Milli Muharip Uçak ile gökyüzüne damga vuracak. Bu ürünler Şirketimizin ve Türkiye’nin havacılık sektöründeki konumuna nasıl bir katkı sağlayacak?

Biz, 2023 yılında HÜRJET’in ilk kez uçacağının, MMU’nun ise hangarından çıkacağının sözünü verdik. Bu iki ürün, havacılık tarihimizin mihenk taşları olacaktır. Çok değil, bundan 50 yıl önce dünyanın havacılık sektöründeki yarışını uzaktan izleyen ülkemiz, 2005 yılında bu yarışa Şirketimizle hızlı bir giriş yaptı. Şimdi ise 5. nesil muharip uçakla, jet eğitim ve hafif taarruz uçağı üretmek için çalışıyor. Bu büyük bir başarı, bu inanılmaz bir atılımdır. HÜRJET ve MMU ile ülkemiz, gökyüzünde büyük bir şahlanışa geçecektir.

Bu büyük aileye katılmak isteyen havacılık tutkunu gençlere tavsiyeleriniz nelerdir?

Bizim bu genç arkadaşlara çok ihtiyacımız var. Gelecek onların ellerinde… Onlara tavsiyem tıpkı bizler gibi bulutlara ve ötesine erişmek hayali taşıyorlarsa çok çalışsınlar. Sektörü yakından takip ederek, bilgi dağarcıklarını geliştirsinler. Ama en çok hayal etsinler… Gökyüzü ve sınırları olmayan ötesini… Ülkesine en çok nasıl fayda sağlayacaklarını… Gençlerimiz, güzel ülkemizi çok daha iyi yerlere taşıyacaklar, yeter ki gökyüzüne bakarak inansın, çalışsın, umut ve hayal etsinler.

Yorum yapın