Uzun Ufuk Bütünleşik Deniz Gözetleme Sistemi (UUBDGS), günümüz Deniz Kuvvetleri'nin en önemli görevlerinden biri olan; Denizde Durumsal Farkındalık kapsamında önceliklendirilmiş yetki ve ilgi alanlarında, harekât ihtiyaçlarının nitelik ve kapsamına uygun olarak çevre denizlerimizde yer alan tüm unsurları tespit, teşhis ve kesintisiz takip etmek üzere geliştirilmiş bir sistemdir.
Bu proje, deniz yetki alanlarında Bilgi Çağı ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde dizayn edilmiştir. Sistemin kurulmasının temel amacı; ülkemizi çevreleyen denizlerdeki durumsal farkındalığın geliştirilmesi, yüksek seviyeli bir kendi kendini senkronize edebilmenin başarılması, bu kapsamda Deniz Taktik Resmi’nin oluşturulması, bilgi ve dolayısıyla karar üstünlüğünün oluşturulabilmesidir. Uzun Ufuk Projesi, sahile konuşlu sensörleri ile birlikte; yüzer ve uçar unsurlardan, diğer Komutanlıklar ile kamu kurum/kuruluşlarından gelen bilgileri gözetleme merkezleri vasıtasıyla kaynaştırmaya ve füzyona tabi tutmaktadır.
Uzun Ufuk Sisteminin unsurları; Karadeniz’in doğusundan-Akdeniz’in doğusuna, KKTC dâhil olmak üzere geniş bir coğrafyaya yayılmıştır.
Tarihçe
UUBDGS’nin temelleri Dz.K.K.lığı vizyonuyla ve girişimleriyle, 1991 yılında TÜBİTAK bünyesinde atılmış olup ana çatısı Uzun Ufuk Projesi adıyla Temmuz 1993’te İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfı Savunma Araştırmaları Merkezi (İTÜV/SAM) kapsamında oluşturulmuştur. Ülkemizde veri füzyonu ifadesinin henüz bilinmediği o dönemlerde bir Veri Füzyonu Ekibi oluşturulmuştur. Takip eden 4 yıl içinde çeşitli simülatörler geliştirilmiş, sensörler konusunda çok detaylı çalışmalar icra edilmiştir. Proje 21 Kasım 1997 tarihinde Dz.K.K.lığı tarafından devralınmıştır. Mayıs 1998’de APGE Başkanlığı’na bağlı, Yazılım Geliştirme Merkezi Grup Başkanlığı, Elektronik Harp Grup Başkanlığı, Teknik Geliştirme Grup Başkanlığı ve Akustik Grup Başkanlığı birimlerinin birleştirilmesi ile Araştırma Merkezi Komutanlığı (ARMERKOM) kurulmuştur. Uzun Ufuk Projesi ile ilgili çalışmalara YAZGEM kontrolünde İTÜV/SAM’dan gelen personelin de dâhil olduğu bir ekip ile birlikte devam edilmiştir. ARMERKOM tarafından tüm sistemin tasarımı baştan ele alınmış, ilgili yazılım ve donanım bileşenleri geliştirilerek başlangıçta laboratuvar ortamında prototip bir sistem teşkil edilmiştir. Dz.K.K.lığı tarafından yapılan yoğun ve özverili çalışmalar sonucunda prototip sistem bir çok algılayıcı ve harici sistem ile entegre bir şekilde 7/24 kullanılan gerçek bir sistem haline getirilmiştir. Sistem büyüdükçe bakım, onarım ve iyileştirme ihtiyaçları ortaya çıkmış ve tam bu aşamada Performansa Dayalı Lojistik Destek kurgusu ile HAVELSAN devreye girmiştir.
Günümüz
22 Eylül 2017 tarihinde Savunma Sanayi Başkanlığı ile HAVELSAN arasında “Uzun Ufuk Lojistik Destek Projesi (UULDP)” sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme ile temelleri 1991 yılında atılan ve sözleşme tarihine kadar Dz.K.K.lığı tarafından geliştirilmeye devam ettirilen Uzun Ufuk Bütünleşik Deniz Gözetleme Sisteminin (UUBDGS) bakım, onarım, iyileştirme ve mükemmelleştirme faaliyetleri, Performansa Dayalı Lojistik Destek kurgusu ile HAVELSAN’a devredilmiştir. Bu projenin diğer bir önemi de ülkemizin en büyük ve ilk Performansa Dayalı Lojistik Destek Projelerinden biri olmasıdır.
Projenin başlamasını müteakip HAVELSAN Proje İrtibat Ofisi teşkil edilmiştir. Yukarıda bahsedilen coğrafya üzerindeki çok sayıda değişik lokasyonda meydana gelen arızalara, bahse konu ofis üzerinden müdahale edilmektedir.
Donanımların yanı sıra Uzun Ufuk yazılımlarının iyileştirilmesi ve mükemmelleştirilmesi de projenin hedefleri arasında yer almaktadır. Bu süreç ARMERKOM’un işbirliği ile birlikte HAVELSAN Deniz Savaş Yönetim Teknolojileri Merkezinde başarıyla devam etmektedir.
UULDP kapsamındaki yazılım iş paketleri gereksinimlerini etkin olarak karşılayabilmek maksadıyla, üniversitelerin de dâhil olduğu çeşitli ARGE projeleri başlatılmış ve projeler başarıyla tamamlanmıştır.
Üniversite-sanayii işbirliği modeli ile veri füzyonu ile ilgili olarak üniversiteler ile birlikte ARGE projeleri icra edilmiş olup elde edilen sonuçlar ile UUBDGS daha etkin hale getirilmiştir. Bu kapsamda çeşitli yurtiçi/ yurtdışı bildiriler üretilmiş, TEYDEB 1501 başvuruları yapılmış, 2244 Sanayi Doktora Programı için de kabul alınmıştır. 2244 Sanayi Doktora Programı kapsamında yetiştirilecek olan doktora öğrencileri de sektöre kazandırılacak olup doktora çalışmaları sonucunda elde edilen kabiliyetler ile birlikte UUBDGS çok daha iyi hale getirilmiş olacaktır.
Bu projenin bir hedefi de demode sistemlerin, günümüz teknolojisine, milli imkânlar ile dönüştürülmesini sağlamaktır. Bunlardan bir kaçı aşağıdaki şekilde özetlenebilir.
Mükemmelleştirici bakım kapsamında otomatik hedef tespit ve izleme işlevini sağlayan donanım ve yazılım bileşenleri geliştirilerek sisteme dâhil edilmiştir. İlgili donanım ve yazılım bileşenleri, ülkemizin artan savunma gereksinimlerini de karşılamak üzere eklenen yeni özellikler ile birlikte MARS ürününe dönüştürülmüştür. MARS ürünü ile HAVELSAN, TESİD tarafından “En İyi Ürün Geliştirme Süreci” ödülüne layık görülmüştür.
Bir başka örnek ise muhabere sistemlerinde kullanılan uyumlama birimleri demodelik yönetimi kapsamında yeni cihazlarla değiştirilmiştir.
Demode olan yabancı menşeili sistemlerin birçok bileşeni, ülkemizde üretilmeye başlamıştır. Bununla birlikte, RADAR’ların üzeri RADOM ile kaplanarak, sistemin ekonomik ömrünün uzatılması hedeflenmiştir.
Sonuç olarak; ülkemizin ilk deniz keşif ve gözetleme sistemi olan Uzun Ufuk Sistemi, yazılımı ve donanımı ile HAVELSAN’a emanet edilmiştir. Projede çalışan her bir personel, verilen bu emanetin ne kadar önemli olduğu bilinci ile çalışmalarına devam etmekte bu kapsamda sistemin yüksek hazır bulunuşluk oranları ve güncel teknoloji ile çalışmasını sağlamaktadır. Proje, gerek ARGE projeleri sonunda kazanılan yetenekler, gerek yeni geliştirilen ürünlerin sisteme dahil edilmesi ve gerekse SSB ve Dz.K.K.lığı’ndan gelen talepler ile sürekli olarak iyileştirilmeye ve geliştirilmeye devam edecektir.
Kaynak: Havelsan dergisi 6.sayısı / Uzun Ufuk Proje Müdürü Ali Ercüment Aksaray