Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) uygulanan 33 yıllık silah ambargosunu 'kısmi' olarak kaldırdı.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Güney Kıbrıs lideri Nikos Anastasiadis'i arayarak kararı bildirdi.
Doğu Akdeniz'de Türkiye ve Yunanistan arasında gerilimin yaşandığı dönemde alınan karara Ankara tepki gösterdi.
Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, kararın müttefiklik ruhuyla bağdaşmadığı" ve Türkiye'nin "Kıbrıs Türk halkının güvenliğini garanti altına alacak gerekli mukabil adımları kararlılıkla atacağı" ifade edildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, ambargo kararının "ölümcül olmayan savunma malzemeleri kapsadığını" ve sadece 2021 mali yılı için geçerli olduğunu duyurdu.
Anastasiadis'tan "Türkiye saldırgan davranıyor" mesajı
Rum lider Anastasiadis, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Pompeo'ya teşekkür ederek, kararı "Kıbrıs ve ABD arasındaki ikili güvenlik ilişkisini daha da güçlendiren olumlu bir gelişme" şeklinde değerlendirdi.
Anastasiadis, Pompeo ile yaptığı telefon görüşmesinde Doğu Akdeniz'deki durumu ele aldıklarını kaydederken, "Türkiye'nin saldırgan davranışı nedeniyle bölgedeki gerilimi azaltmanın önemini daha da vurguladık" ifadesini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı detayları açıkladı
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, yaptığı yazılı açıklamada, Pompeo ve Anastasiadis'in yaptıkları telefon görüşmesinde, "ABD-Kıbrıs ilişkilerinin derinleştirilmesi" konusunun ele alındığını vurguladı.
Açıklamada, "Pompeo, Anastasiadis'e, 2021 mali yılı için Kıbrıs'a giden ya da Kıbrıs'tan çıkan, Uluslararası Silah Kaçakçılığı Düzenlemesi altında kontrol edilen ölümcül olmayan savunma malzemeleri ve savunma hizmetlerinin ihracatı, yeniden ihracatı, yeniden transferi ve geçici ithalatına yönelik kısıtlamaları kaldırma kararını bildirdi." ifadeleri yer aldı.
Görüşmede Pompeo'nun, tüm Kıbrıslılar ve bölge halkının yararına olacak şekilde adanın "iki bölgeli, iki toplumlu bir federasyon olarak yeniden birleşmesi" için kapsamlı bir karara varılmasını desteklediğini vurguladığı aktarıldı.
Pompeo: "Kıbrıs, Doğu Akdeniz’deki kilit ortağımız"
Mike Pompeo ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada, GKRY’i "Doğu Akdeniz’deki kilit ortağımız" olarak nitelendirdi.
GKRY ile savunma iş birliğini derinleştirdiklerinin altını çizen Pompeo, "Gelecek mali yıl için Kıbrıs'a öldürücü olmayan savunma malzemeleri ve hizmetlerinin satışına yönelik kısıtlamaları kaldıracağız." ifadesini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın 20 Aralık 2019’da imzaladığı, “2020 Mali Yılı Ulusal Savunma Yetki Yasası” ve "İlave Konsolide Tahsisatlar Yasası” kapsamında ABD’nin 1987'den beri GKRY’ye uyguladığı silah ambargosunun kaldırılması öngörülüyordu. Trump, silah ambargosunun kaldırılması yetkisini 14 Nisan'da imzaladığı kararname ile Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'ya devretmişti.
Ankara: Türkiye, gerekli mukabil adımları kararlılıkla atacaktır
Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) yönelik silah ambargosunu kaldırması kararına ilişkin, "Doğu Akdeniz'de gerginliğin azaltılması amacıyla çaba harcanan bir dönemde, ABD'nin bölge barış ve istikrar ortamını zehirleyen bu tür bir kararın altına imza atması müttefiklik ruhuyla da bağdaşmamaktadır." ifadesini kullandı.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, ABD'nin GKRY'ye yönelik silah ambargosunun kaldırılması yönünde açıkladığı kararın, adadaki iki halk arasındaki eşitliği ve dengeyi yok saydığı bildirildi.
Bu kararın, Kıbrıs meselesinin çözüme kavuşturulması yönündeki çabaları olumsuz etkileyeceğinin de muhakkak olduğu vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Doğu Akdeniz'de gerginliğin azaltılması amacıyla çaba harcanan bir dönemde, ABD’nin bölge barış ve istikrar ortamını zehirleyen bu tür bir kararın altına imza atması müttefiklik ruhuyla da bağdaşmamaktadır. ABD'nin bu kararını gözden geçirmesini, bölgede barış ve istikrarın tesisi için mevcut çabalara destek vermesini bekliyoruz. Aksi takdirde Türkiye, garantör ülke olarak, hukuki ve tarihi sorumluluğuna uygun olacak şekilde Kıbrıs Türk halkının güvenliğini garanti altına alacak gerekli mukabil adımları kararlılıkla atacaktır."
Ambargonun tarihi
ABD, Türkiye tarafından 1974’te başlatılan Kıbrıs Barış Harekâtı sonrasında Türkiye ve o zamanki adıyla Kıbrıs Cumhuriyeti’ne silah ambargosu uygulamaya başladı.
ABD Başkanı Jimmy Carter, 1977'de Türkiye’ye uygulanan silah ambargosunu kaldırdı. ABD, 1987'de bütün Kıbrıs'ı kapsayacak şekilde yeni bir ambargo kararı aldı.
Kaynak: EURONEWS