Kolay taşınabilir hava ve kara savunma sistemleri şeklinde çevrilebilecek “MANPADS - Man Portable Air Defence Systems” silah sistemi, Ukrayna-Rusya savaşında yeniden gündeme geldi.
Karadan havaya füze veya uçaksavar füzesi, karadan fırlatılan ve hava araçları veya diğer füzelere karşı kullanılan sistemler genellikle bu adla anılıyor.
Rusya’nın, Ukrayna ilerleyişinde tahmin edilenden yavaş kalması MANPADS savaşı ile ilişkilendiriliyor.
ABD ve İngiltere’nin; Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik başlattığı savaş öncesinde Ukrayna ordusuna MANPADS sistemleri sağladığı farklı kaynaklardan dile getirildi. Bu Manpad'ler arasında, ABD yapımı Stinger füzeleri de bulunuyor.
Tek kişi tarafından, sabit bir platform omuzdan ateşlenebilmesi önemli bir avantaj sağlıyor.
Karadan havaya füze sistemleri ilk olarak II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar tarafından geliştirildi.
Soğuk Savaş döneminde, 1950'lerin ikinci yarısında Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği (SSCB) ve Birleşik Krallık gibi büyük güçler tarafından kullanılmaya başlandı.
Askerî açıdan MANPADS 10-15 bin fit irtifa altında uçan, özellikle de döner kanatlı unsurlar için çok ciddi bir tehdit.
SA-7 ve benzeri (örneğin Çin yapımı HN-5) birinci nesil MANPADS kabiliyeti, hedef aldığı platformun termal izlerini izleyen, kızılötesi güdüm sistemiyle hedefine ancak belirli bir açıdan yaklaşabilir ve uçar platformların kendilerini korumak için attıkları flare (ısı topu) gibi karşı önlemlerden fazlasıyla etkileniyor.
Rus yapımı SA-14, SA-16 ve Çin yapımı FN-6 gibi ikinci nesil MANPADS sistemleri flare ve benzeri karşı önlemleri bertaraf etmek için daha gelişmiş güdüm/filtre sistemlerine sahip. Bu nedenle hedefi vurma şansları daha yüksek. SA-18 gibi üçüncü nesil MANPADS kabiliyeti ise çok geniş renk bantlarında arama yaparlar ve hedef platformun kabaca siluetini çıkarıyor. Bu nedenle flare ve benzeri karşı önlemleri aşma potansiyelleri yüksek.
Günümüzde envanterlere giren dördüncü nesil MANPADS sistemleri ise öncüllerine göre çok daha gelişmiş. Örneğin Rus yapımı Verba’nın (SA-25), uçak ve helikopterlere göre daha düşük termal izlere sahip insansız hava araçları gibi insansız platformlara karşı daha yüksek etkinlik gösterdiği, şaşırtıcılar ve önlemler karşısında çok daha etkin olduğu bildiriliyor. Kimi çalışmalar, Verba gibi sistemlerin, hava savunma ağlarına da entegre edilerek operatörün kaskına yansıtılan veriler sayesinde, personel tarafından gözle görülebilecek menzilin ötesinde arama yapılması imkânı verdiğini dahi iddia ediyor.
NTV Dış Haberler Müdürü Ahmet Yeşiltepe araştırdı:
Yeşiltepe, Youtube kanalında bir video yayınladı ve şu bilgileri paylaştı:
Sadece Ruslara değil, zamana karşı da savaş veren Ukrayna ordusu, “kolay taşınabilir hava ve kara savunma sistemleri”yle Rus ordusunu yavaşlatmak için güçlü bir direniş gösteriyor... Bu yüzden de Rusya’nın ilk 10 günlük işgal harekatı için “MANPAD SAVAŞI” tanımı Batı medyasında yaygın şekilde kullanılıyor. Peki, Rus ordusunu yıldıran, yavaşlatan, bunaltan MANPAD sistemleri; "Taşınabilir hava savunma sistemleri" nedir?
