Türk savaş pilotu, ABD'deki uçuş eğitimleri kapsamında, F-35 uçağı ile ilk uçuşunu 4 yıl önce bugün 28 Ağustos 2018’de gerçekleştirdi.
Türkiye nasıl bir F-35 programından geçti?
Türkiye, Hava Kuvvetleri Komutanlığının yeni nesil savaş uçağı ihtiyacını karşılamak üzere 1999'da F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Programına (JSF) ortak üretici ülke olarak katıldı.
Programın katılımcıları Türkiye'nin yanı sıra ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç'ten oluşuyordu.
İlk teslimat 2018’de yapıldı
Türkiye ilk etapta 100 adet F-35A uçağı almayı taahhüt etti ve ilk etapta 30 uçak siparişi verildi.
Türkiye’nin ilk F-35A savaş uçağı, 21 Haziran 2018’de ABD’de düzenlenen törenle teslim edildi.
18-0001 kuyruk numarasıyla teslim alınan ilk F-35, pilot eğitimlerinde kullanılmak üzere Arizona’da yer alan Luke Hava Üssü’nde görevlendirildi. Anlaşma kapsamında teslim edilen uçaklar, Türk pilotların eğitimi süresince ABD’de kalacaktı.
Türkiye Rusya ile S-400 anlaşması sonrası F-35 programından çıkartıldı
Türkiye, Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi satın aldı ve bu sistemin parçaları Haziran 2019'da Türkiye'ye ulaşmaya başladı.
ABD, bu sistemin NATO sistemleriyle uyumlu olmadığı ve bazı gizli askeri bilgilerin Rusya'nın eline geçebileceği gerekçesiyle Türkiye'ye tepki gösterdi.
Türkiye'ye teslim edilen iki F-35 uçağı ABD'de tutuldu. Türk pilotlar ABD'ye giderek F-35'leri kullanmak için eğitim alıyordu ancak bu eğitimler Temmuz 2019’da bitirildi.
Yaklaşık bir yıl sonra da ABD Senatosu'nun Silahlı Hizmetler Komitesi, daha önce Türkiye'ye satılan ancak teslim edilmeyen altı adet F-35'in ABD Hava Kuvvetleri tarafından kendi kullanımı için modifiye edilmesine de onay verdi.
Türkiye ayrıca uçak için 1005 parça üretiyordu. Türk firmalarının da bu üretime katılımı büyük oranda askıya alındı. ABD'nin Aralık 2020 itibarıyla da 1005 parçanın tamamı için yeni tedarikçiler bulduğu ortaya çıktı.
Türkiye F-35 programından 21 Nisan 2021’de resmi olarak çıkarıldı. Program 8 ülke ile devam ediyor.
Son zamanlarda ise Türkiye’nin ABD ile hem F-35 hem de F-16 programı ile ilgili temas ve görüşmeleri sürüyor.
F-35, Türk Hava Kuvvetlerinin envanterindeki ilk 5. Nesil Savaş Uçağı olacaktı
Üstün teknolojik donanım F-35 Müşterek Taarruz Uçağı, tek pilot ve tek motorlu, beşinci nesil, hava-yer taarruz, keşif, taktik savunma gibi çok maksatlı görevleri, düşük görünürlük özelliğiyle gerçekleştirebiliyor.
Sahip olduğu DAS sistemiyle 360 derece görüş sağlayabilen F-35'in, özel tasarlanmış geometrisi ve kaplaması sayesinde sahip olduğu düşük görünürlük özelliği, düşman radarları tarafından tespitini güçleştiriyor.
F-35, sahip olduğu Link-16 ve MADL haberleşme sistemleriyle tespit ettiği tehditleri etrafında bulunan diğer F-35 ve silah sistemleriyle paylaşabiliyor, bu sayede harp ortamındaki farkındalık seviyesi artırılıyor.
Sensör füzyon teknolojisiyle EOTS, DAS, radar gibi kaynaklardan aldığı bilgileri birleştirerek, harp ortamının resmini pilota sunan uçak, bu sayede dost ve düşmana yönelik tanımlamaların çok daha doğru şekilde yapılmasını sağlıyor.
Farklı konfigürasyonlar, farklı yetenekler F-35'in 3 ayrı konfigürasyonu bulunuyor. Geleneksel kalkış ve iniş (CTOL) yeteneğine sahip F-35A, iniş ve kalkış yapabilmek için piste ihtiyaç duyuyor.
Kısa kalkış ve dikey iniş (STOVL) yapabilen F-35B, kısa pistlerden kalkış yapabiliyor ve helikopter gibi iniş gerçekleştirebiliyor. Uçak gemileri için tasarlanmış versiyon (CV) F-35C ise helikopterler gibi olduğu yerden yükselerek kalkış yapıp ve aynı şekilde inebiliyor.
F-35 savaş uçağının menzili de versiyonlarına göre farklılıklar gösteriyor. Uçağın maksimum menzili F-35A'da 2 bin 200, F-35B'de bin 667, F-35C'de 2 bin 593 kilometreyi buluyor.
Yeni nesil savaş uçağı, 15,67 metre uzunluğa, 4,33 metre yüksekliğe, 10,65 metre kanat açıklığına, 42,7 metrekare kanat alanına sahip bulunuyor. Uçağın boş ağırlığı F-35A'da 13 bin 170, F-35B'de 14 bin 588, F-35C'de 14 bin 547 kilograma karşılık geliyor.
Yüklü ağırlığı 22 bin 470, azami kalkış ağırlığı 31 bin 800 kilogram olan uçak, 1,6+ mach (saatte bin 932 kilometre) azami hıza, 60 bin feet (18 bin 288 metre) azami irtifaya çıkabiliyor.
Avcı/savaş uçağı F-35, havadan havaya füzeler, havadan karaya füzeler, gemisavar füzeleri atabilme yeteneğine sahip bulunuyor.
