ASELSAN’ın farklı ebat ve özelliklerdeki deniz elektro-optik sistemleri, küçük ve orta ölçekli arama kurtarma botlarından devasa boyutlara ulaşan çıkarma gemileri ve uçak gemileri gibi büyük platformlara kadar oldukça geniş bir yelpazedeki deniz platformu ihtiyaçlarına yönelik olarak geliştirildi. Su üstü platformları ve kıyı gözetleme istasyonlarındaki kullanıma yönelik olarak geliştirilen deniz tipi ürün ailesi DENİZGÖZÜ Ürün Ailesi olarak isimlendirildi.
Dünyada kendi deniz kuvvetlerinin tüm keşif ve gözetleme ihtiyaçlarını çok az sayıda ülke tam anlamıyla karşılayabiliyor. ASELSAN’ın kendi öz kaynaklarıyla geliştirdiği DENİZGÖZÜ Ailesi ile bu konudaki dışa bağımlılığı sıfıra indirerek, üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizin “Mavi Vatan” konseptini destekliyor.
Dünden Bugüne Denizlerde ASELSAN Elektro-Optikleri
ASELSAN Deniz Elektro-Optik Sistemleri, ilk etapta Atış Kontrol Radarlarında ve Lazer Entegreli Optik Dayrektörlerde (LIROD ve LIOD) yer alan ASIR-D Termal Kamera Cihazı ve Çok Darbeli Lazer Mesafe Bulucu (ÇDLMBC-D) ürünleri ile donanmamızın harp gemilerinde yerini aldı. Donanmamızın dışa bağımlılığının azaltılması amacı ile ASELFLIR-200D denize uyarlanmış elektro-optik dayrektörü, Yeni Tip Karakol Botu Projesinde kullanılarak ilk kez tamamen ASELSAN ürünü bir elektro-optik dayrektör olarak hizmete girdi.
Bunun yanı sıra, kıyı gözetleme amaçlı ASELSAN elektro-optik çözümleri de birçok deniz birliğinde ASIR-D Motorize Termal Kamera ve YUNUS Elektro-Optik Gözetleme ve Keşif Sistemi kullanılmaya başlandı. Bu gelişmelere ilaveten, MİLGEM Projesi sırasında ortaya çıkan güncel operasyonel ihtiyaçlar, bir hava elektro-optik sistemi olarak geliştirilen ASELFLIR-300T Sisteminin de deniz kullanımına uyarlanarak ASELFLIR-300D’nin geliştirilmesi gereğini doğurdu. Yapılan bu çalışmalar ile elde edilen tecrübeler ışığında Sahil Güvenlik Komutanlığı ihtiyaçlarını karşılamak üzere kara sistemlerinden uyarlanan Denizgözü-ÇUPRA Sistemi arama kurtarma botlarında yerini aldı.
Yine bir hava sistemi olarak geliştirilmeye başlanan lazer uyarı sisteminin geliştirme çalışmaları devam ederken, MİLGEM kapsamında denize uyumlu lazer uyarı sistemi ihtiyacının ortaya çıkması ile denize uyumlandırma çalışmalarına başlandı. Hava ve deniz sistemleri için eş zamanlı yürütülen geliştirme çalışmaları neticesinde Lazer İkaz Sistemi (LİS) olarak deniz araçlarında kullanıldı.
MİLGEM Gemilerine ASELFLIR-300D Sistemi entegrasyonu ile başlayan yeni nesil deniz elektrooptik tedarik faaliyetleri, 2019 yılı itibarıyla en son teknoloji kullanılarak ve su üstü platformlarının ihtiyaçları dikkate alınarak geliştirilen ASELSAN DENİZGÖZÜ Ürün Ailesi Sistemleri teslimatlarıyla devam ediyor.
Tamamen mili imkânlarla tasarlanıp üretilen ilk deniz tipi gözetleme, keşif ve hedefleme çözümü olarak Yeni Nesil Denizgözü Ürün Ailesi altında yer alan sistemler, 2018 yılı itibarıyla Türk Donanmasının ve Sahil Güvenliğinin kullanımına sunuldu.
ASELSAN, Türk Deniz Kuvvetlerinin ihtiyaçları için geliştirilen ve adını büyük Türk denizcisi Piri Reis’ten alan PİRİ-Kızıl Ötesi Arama ve Takip Sistemi ile de tüm dünyadaki en yetkin ve en etkili pasif radar sistemini 2020 yılı itibarıyla kullanıma sundu. Geliştirilen bu sistem milli çok maksatlı amfibi hücum gemimiz TCG ANADOLU üzerinde kullanılacak olup Barbaros sınıfı fırkateynlerimizin modernizasyonunda da yer alacak ve takiben MİLGEM Projesinin 5. gemisinde de PİRİ-ES olarak boy gösterecek.
Kaynak: ASELSAN Dergisi 107. Sayısı / MGEO Elektro-Optik Sistemler Program Direktörlüğü Müdür Yılca Barış Sert
