Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB), yapay zeka projeleri için ihtiyaç olan etiketlenmiş veri setlerinin oluşturulacağı “VERİ KOVANI” platformu hakkında bilgilerin verildiği bir video yayınladı.
SSB tarafından paylaşılan videoda konuşan kişi, sistemi şu ifadelerle anlattı:
"Çağımızın petrolü veri. Bu söz ilk defa 2006 yılında Clive Humby isimli bir matematikçi tarafından söylenmişti. Humby petrolün ve diğer doğal kaynakların işlenerek değerli hale getirildiği gibi verinin de işlendiği de kıymetli olacağını ifade etmiştii. 2020 yılında geldiğimiz bu günlerde bu öngörünün gerçekleştiğini görüyoruz. Peki veri neden çağımızın petrolü olarak tanımlanıyor? Veriyi bu kadar kıymetli kılan nedir? Çağımızın oyun değiştirici nitelikteki teknolojisi olan yapay zekanın veri ile ilişkisi nedir? Savunma teknolojileri açısından verinin ve yapay zekanın katma değeri ne olacak?
Veri analiz şirketlerinin çıkardığı istatistiklere göre dünyadaki tüm kullanıcıların ürettiği senelik veri miktarı 2010 yılında 2 zettabyte iken 2018 yılında 16 katına çıkarak 33 zettabyte taban seviyesine yükseldi. Nesnelerin interneti gibi teknolojilerin etkisiyle yakın gelecekte hayatımızdaki çoğu cihazın internete bağlı olacağı ve buna bağlı olarak üretilen veri miktarının 2025 yılında 175 zettabyte'a ulaşacağı tahmin ediliyor. Son 2 senede üretilen veri miktarı insanlığın başlangıcından itibaren toplanmış veriden daha fazla her yıl katlanarak artan bu verileri toplayan, işleyen ve kullanabilen şirketler, ülkeler ise ekonomik olarak ön plana çıkmakta.
Verinin katma değeri sadece ekonomik kalkınma boyutuyla kalmayıp ülkelerin toplumsal refahı, teknolojik gelişimi güçlü sanayi altyapısı, savunma ve istihbarat yetenekleri açısından da büyüyen bir güç unsuru olmaya devam etmektedir. 21. yüzyılın en önemli teknolojilerinden biri haline gelen yapay zekayı bu kadar önemli kılan faktörse günümüzde her alanda üretilen verinin hızla artması ve bu verilerin işlenmesine yönelik tekniklerin gelişmiş olmasıdır. Nasıl petrol işlenip yakıt haline getirilerek araçlarda kullanılıyorsa, işlenmiş veri de yapay zeka teknolojisinin akıllı sonuçlar üretebilmesi için kullanılmaktadır. Peki yapar zeka nedir? Çok basit bir anlatımla yapay zeka makine ya da bilgisayarların insanların gerçekleştirdiği faaliyetleri insanlar gibi gerçekleştirmesidir diyebiliriz.
Bir taraftan insanın karar verme yeteneğine ulaşmayı hedefleyen yapay zeka, diğer taraftan makinelerin hızlı hesaplama gücü gibi avantajlı özelliklerini de kullanabilmekte. Yapay zekanın yeni bir kavram olmadığını, çok uzun yıllardır bilinen bir kavram olduğunu duymuş olmalısınız. Peki bu yapay zeka teknolojisi neden 20-30 yıl önce bu kadar günden değilken şu anda hayatın her alanına girmeye başladı? Bunun birden fazla cevabı olabilir ancak en önemli sebepler artan veri miktarı, bilgisayar hesaplama ve depolama teknolojilerinin gelişimi ve özellikle de makine öğrenmesi dediklerindeki gelişmelerin bir sonucu olmuştur diyebiliriz.
Makine öğrenmesi derken neyi kastediyoruz? Aslında bunu açıklamak çok kolay. Makine öğrenmesi de bir insanın öğrenmesi gibi. Örneğin bir bebeğin öğrenme sürecini ele alalım. Yeşilin yeşil olduğunu, elmanın elma olduğunu öğrenmesi için birinin ona bu yeşil, bu da elma diye öğretmesi gerekiyor. Peki makinaların öğrenmesi nasıl olur derseniz bundan daha farklı değil. Önce öğrenmek için gerekli olan bilgi yani veriler toplanır. Daha sonra toplanan veriler üzerinde makinanın öğrenmesi gereken nesneler işaretlenerek veri etiketlemesi yapılır. Örneğin etiketlemek istenen nesnenin bir çerçeve içerisine alınmasıyla bahsettiğiniz işaretleme kolayca yapılabilir.
Etiketlenmiş verilerle yapay zeka algoritmalarının eğitilmesi sağlanır. Etiketlenmiş verilerle eğitilen derin sinir ağları, daha önce karşılaşmadıkları bir görüntüde ilgili nesneleri tanımaya başlar. Resimlerdeki her bir unsur nesne için ne kadar çok çeşitli ve etiketlenmiş verimiz olursa yapay zeka algoritmalarının başarı ihtimali de artar. Burada resim verisi yerine başka türlü verileri de düşünebiliriz. İnsan sesi, haberleşme verileri, sosyal medya paylaşımları, gazete haberleri gibi aklınıza gelebilecek her türlü veri kaynağı, yapay zeka için hammadde haline gelebilir.
Yapay zekadan sağlık, eğitim, finans ve benzeri birçok alanda olduğu gibi savunma alanında da yoğun bir şekilde faydalanılmaktadır. Geleceğin savaş ortamında daha akıllı sistemler ve platformlar için yapay zeka teknolojisinin kullanımı kaçınılmazdır. Bu teknoloji ile dost, düşman ayrımı, askeri zırhlı araçların otonom sürüşü, insansız sistemlerin güvenli seyrü seferi, sürü sistemleri ve füzelerin güdüm teknolojileri gibi hemen hemen her alanda sistemlerimize, platformlarımıza üstünlük kazandırmak mümkün olabilecektir. Başkanlığımızın bir yapay zeka stratejisi olarak gerekli hammaddemiz olan verilerin değerli kılınmasını sağlayacak olan programımız ise çok yakında."
