Teknolojinin yaygınlaşması ile kullanım alanı giderek artan “çip”ler günlük hayatta kullandığımız elektronik eşyaların vazgeçilmezi oldu.
Pandeminin de etkisiyle son birkaç yılda hızla düşen sanayi üretimi en çok çip sektörünü etkiledi.
Artan talepler karşısında azalan çip üretimi, başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere dünyanın gelişmiş ülkelerini çip üretim tesisleri kurma konusunda kafa yormaya yöneltti.
Teknopark İstanbul’da kurulu YONGATEK firması çip tasarımı konusunda faaliyet gösteren Türkiye’nin sayılı firmalarından.
YONGATEK CEO’su Ali Baran, Defensehere’a sektör hakkında önemli açıklamalar yaptı:
“Çipin şu anda elektonik sektöründe kullanılmadığı yeri bulmak çok zor olacaktır sanırım. Bütün evdeki beyaz eşyalar buz dolabımız cep telefonlarımız arabalarımız bilgisayarlarımız ve bunun gibi aklımıza gelebilecek her yerde çip kullanılıyor. Şimdi akıllı şehirlerde haberleşme kanallarında otomotivde oldukça ciddi bir miktarda kullanılıyor. Savunma alanında da tabi savunma tarafında kullanılan bütün elektronik cihazların arkasında bir bilgisayar ve gömülü elektronik sistemler olduğu için bunların tamamında çip kullanılıyor. Onun için savunma sanayisinde çip oldukça temel bir ihtiyaç.”
Çip sektörünün önemli bir kısmının şu anda Tayvan odaklı bir gelişme gösterdiğini söyleyen YONGATEK CEO’su Ali Baran çip üretiminin oldukça zor olduğunu belirtiyor.
“Özellikle uzak doğuda dediğimiz Malezya, Singapur, Tayvan ve Çin tarafından karşılanıyor. Avrupa ve Amerika da aslında önemli oyunculardan ama sektör daha çok dediğimiz gibi uzak doğu tarafında. Çip konusunda bu kadar zor olmasının sebebi esasında çip üretimi çok karmaşık ve sofistike bir iş yani o kadar basit bir iş değil. Ciddi bir teknoloji gerektiriyor arkasında ve o teknoloji kullanılarak yapılıyor. Çiple ilgili yatırımlar da çok büyük olduğu için çok büyük yatırım gereksinimi olduğu için bir anda böyle üretim kapasitenizi artırmak çok kolay olmuyor. Öyle söyleyeyim hatta şunu da belirteyim, çip üretimi ile ilgili çalışan firmalar mesela Hollanda da ASML diye bir firma var şu anda dünyadaki bütün çip sektörüyle ilgili üretimiyle ilgili teknolojiyi geliştiren bir firma. Ayrıca oldukça değerli bir firma son 10 yılda hisse değeri çok ciddi miktarda artmış bir firma.”
Pandemi döneminde çip üretiminin yetersiz oluşu başta otomotiv olmak üzere onlarca sektörde yavaşlamaya sebep oldu. Bu yavaşlama akıllara “Dünya bu alanda neden belirli ülkelere veya firmalara mahkum?” sorusunu akıllara getirdi. YONGATEK CEO’su Baran’ın açıklamaları sorunun cevabını veriyor.
“Bu konuyla ilgili çok ciddi yatırımlar yapılıyor; Avrupa’da, Çin’de ve dünyanın başka yerlerinde… ama bunları yapabilmek bugünden yarına çok mümkün değil. Bunu yapabilmek için hem zaman gerekiyor hem de para gerekiyor. Yani parayı verseniz de zaman olmadan olmuyor. Çünkü bu çip teknolojisini, bir fabrikayı alıp üretebilmek için iki üç yıllık bir zaman gerekiyor. Parayı vermiş olsanız bile bunu üretebilmeniz için böyle bir zamana ihtiyaç duyuyor. Bizim dediğimiz çipler bir vafor halinde üretiliyor böyle yuvarlak bir tepside bunların üzerinde maskeler var… işte sekiz dokuz maske şu anda üretiliyor bunlar genellikle hepsi ayrı ayrı üretiliyor ayrı ayrı proseslerden geçiriliyor ayrı ayrı testleri yapılıyor kontrol ediliyor temizleniyor. Onun için bu uzun bir süreç oluyor bu yüzden bunu oturtmak bugünden yarına bir şey değil. Bir de çip içerisinde çok fazla teknoloji var. Yani eski teknolojiler var yeni teknolojiler var hemen böyle makinanın düğmesini değiştirip evet daha yeni bir teknolojiye geçiyoruz demek mümkün değil yani. Her şey o teknolojiye bağlı olarak oturtuluyor bütün prosesler ve süreçler sonra da o oturttuğunuz süreçlerle de üretim yapmanız gerekiyor. Yani bir anda değiştirmeniz çok kolay olan bir şey değil. Çip bugün eskilerden bilgisayarları hatırlarsınız bilgisayarlar büyük büyüktü sonra gitgide küçülmeye başladı bunun bütün marifeti çiptedir. Çünkü eskiden üç yüz dört yüz bin transistör bir tane çipin içerisine konuluyordu sonra yarım milyonlar oldu, milyonlar oldu, şimdi artık beş milyon on milyon ve daha fazlası küçücük bir çipin içerisine konulabiliyor ve tüm yazılım dediğimiz esasında hem yazılım hem akıl makine öğrenmesi ile de esasında bütün şey tamamen akıllı tamamen ful otomasyonu sağlanmış çipler üretilebiliyor artık. Şunu kesinlikle söyleyebiliriz, kullandığımız bütün elektronik eşyaların en karmaşık birimleri kesinlikle çiplerdir.”
YONGATEK firması böylesine önemli bir alanda faaliyet gösterirken, Baran, Türkiye’nin ise çip üretimi konusunda fırsatları kaçırdığını söyledi.
“Türkiye’de maalesef bu konunun çok dışında kalmış bir ülkeyiz, oyunun dışında kalmış bir ülkeyiz treni kaçırmışız. Daha öncesinde ve neredeyse yüzde yüze yakın dışa bağımlı bir ülkeyiz. Türkiye’nin de çip market büyüklüğü şu anda yaklaşık yarım milyar dolar, yani beş yüz milyon dolarlık bir çip market olduğunu görüyoruz. Markette çok büyük oyuncularımız üreticilerimiz var; işte beyaz eşya sektöründe Vestel, Arçelik ve benzeri firmalarımızın ne kadar bir potansiyeli olduğunu… otomotivde de alt sistemlerde çok ciddi üretim yapan firmalarımız var. Bütün bunlar göz önüne alındığı zaman yaklaşık bey yüz milyon dolarlık bir sektör çıkıyor. Ama Türkiye bu konuda tamamen dışa bağımlı bir ülke. Bizim gibi bu konu üzerinde faaliyet gösteren, çip tasarımı yapmaya çalışan firmalar var ama üretim konusunda bir ölçeğimiz yok. Sadece sensör, basit ya da daha küçük niş sensörler üretilebiliyor. Savunma alanlarında bu kapsamda TÜBİTAK’ın, ASELSAN’ın çeşitli üniversite kurumlarının bazı üretim kapasiteleri var ama dediğim gibi bunlar daha küçük ve niş alanda üretim yapabiliyor.”
