Eskişehir'de faaliyet yürüten TUSAŞ Motor Sanayii (TEI), dünyada sayılı ülkenin sahip olduğu Atalet Kaynak Tezgahı ile türbinli motorlarda birden fazla dönen parçanın birleştirilmesini sağlıyor.
TEI'de farklı kapasitelere sahip iki adet atalet kaynağı tezgahı bulunuyor. Bu tezgahlarda farklı motor programlarına ait Fan Disk, Spool, Blisk ve HPT Disk parçaları atalet kaynağı prosesi ile birleştiriliyor. Bu proseste iş parçalarından biri dönen bir volana, diğeri ise tezgah gövdesine sabitlenir. İşlem için gerekli enerji önceden tespit edilmiş bir hız ile döndürülen volanda depolanır. Dönen ve sabit parçaların birbirlerine doğru itilmesi ile sağlanan sürtünme ve bunun sonucu oluşan yüksek ısı, kaynak için gerekli enerjiyi sağlar. Atalet kaynağı prosesinde işlem sürelerinin oldukça kısa olmasına karşılık, proseste yüksek tekrar edilebilirlik görülür. Ayrıca farklı malzemelere sahip parçalar bu proses ile birleşitirilebilir.
Şirket, atalet kaynağı prosesinde Nadcap sertifikasyonuna sahip sayılı firmalar arasında yer alıyor.
Son teknoloji üretim kabiliyetleri ile havacılık sektöründe iz bırakmaya devam eden Şirket, yanma odasına yakın olan kademelerin imalatında sahip olduğu atalet kaynağı üretim kabliyeti ilk kez millî bir motorda kullanıldı.
Türkiye'de sadece TEI'de, dünyada ise sınırlı sayıda havacılık şirketinde bulunan yüksek kapasiteli atalet kaynağı tezgâhları, başka bir proses ile gerçekleştirilmesi mümkün olmayan, birden fazla dönen motor parçasının yekpare hale getirilmesi prosesini çok kısa sürelerde gerçekleştiriyor.
Atalet Kaynağı nedir?
Atalet Kaynağı, volanlarda depolanan kinetik enerjinin sürtünmeye ve kaynak bölgesinde ısıya dönüştüğü bir süreç olarak tanımlanıyor. Avantajları, daha kısa kaynak süreleri, daha az flaş (kaynak cürufu) ve daha dar ısıdan etkilenen bölge olmasıdır. Malzeme özellikleri diğer kaynaklara nazaran çok daha az etkileniyor. Proseste, güç tüketimi düşük, enerji kaybı az olup, güçlü bağların oluştuğu kaynaklar meydana geliyor. Sağlam, güvenilir ve tekrarlanabilir bir proses olup, önceden hesaplanabilir parametreler ile sürecin matematiksel olarak ölçeklendirilebilmesi mümkün oluyor. Büyük çaplı motor parçalarının yüksek bi-metalik bağ özellikleri ve homojen kaynak kalitesi ile birleştirilmesine olanak sağlıyor.
