İnsansız hava araçları dendiğinde akla ağırlıklı olarak savunma sanayii gelse de Türkiye günlük yaşamda da bu teknolojileri giderek daha fazla kullanıyor. Genelde insan gücüyle yapılan elektrik hatlarının bakım ve onarım çalışmaları için de İHA’lar devrede. Kullanıcılar bu yöntemle hem zamandan hem de maliyetten ciddi tasarruf ediyor…
Türkiye’nin insansız hava araçları yolculuğu askeri ihtiyaçlar kapsamında başlamış ve gelişmiş olsa da bugün gelinen noktada sektör sivil kullanımlara yönelik de ciddi çalışmalara imza atıyor.
Arı Savunma ve Havacılık da insansız hava araçları konusunda işin hem askeri hem de sivil tarafında boy gösteren firmalardan biri. Sabit kanatlı ve döner kanatlı platformların üretilmesi, yerli/milli imkanlarla faydalı yük entegre edilmesi gibi çeşitli projeleri başarıyla hayata geçiren şirketin sivil kullanım için de farklı platformları mevcut.
Elektrik şirketlerinin ‘can dostu’
Şirketin Kurucusu ve Üst Yöneticisi Dursun Özeroğlu, askeri ihtiyaçlar için ürettikleri platformların yanı sıra özellikle elektrik şirketlerinin talepleri doğrultusunda geliştirdikleri insansız hava aracına son dönemlerde ciddi talep olduğundan bahsediyor.
Söz konusu platformun elektrik hatlarında gözlem, bakım ve ön kontrol gibi görevler üstlendiğine değinen Özeroğlu, bu görev için ürettikleri insansız hava aracında gündüz görüşünün yanı sıra termal kamera da bulunduğunu söylüyor.
Platformun faydalı yük olarak 10 litre solüsyon taşıdığını anlatan Özeroğlu, “Bu platform sayesinde enerji hatları arıza oluşmadan önce rahatlıkla havadan gözlemleniyor. İzolatörlerinden tutun da korozyon olup olmadığına kadar detaylıca bakabiliyoruz. Kar yağışından önce hatlara ve izolatörlere solüsyon püskürterek 48 saat boyunca buzlanma ve buz yükünden dolayı hatlarda kopma oluşmasını engelleyebiliyoruz” bilgisini paylaşıyor.
Solüsyonu İHA ile tellere püskürtüyorlar
Dursun Özeroğlu, elektrik işinde en önemli detaylardan birinin ‘arz devamlılığı’ olduğuna dikkati çekiyor ve sektörde ‘enerjinin kesintisizliği’ ilkesinin son derece değerli olduğunu ifade ediyor.
Hayata geçirdikleri proje sayesinde, kış dönemi öncesi yapılan zorunlu bakımlarda gerektiği takdirde İHA ile gözetlemenin de ötesine geçip enerji nakil hatlarına gerekli solüsyonları havadan enjekte ettiklerini de paylaşıyor.
Maliyetten de zamandan da ciddi tasarruf ediliyor
Enerji nakil işlerinde personelin son derece riskli bir işte çalıştığı biliniyor. Sadece bu da değil… Bu tür işlerde hatların bakım/onarım süreçleri çok zaman alabilen ve aynı zamanda ciddi maliyetleri olabilen bir sistem. Özeroğlu’na göre ürettikleri insansız hava aracı ile hem maliyetten hem de zamandan çok ciddi tasarruf edilebiliyor:
“Genelde bu işler insan eliyle yapılıyor. Enerji kesiliyor, işçiler ilgili yerleri kontrol ediyor, gerektiğinde müdahalede bulunuyor. Tüm bunlar hem ciddi bir zaman alıyor hem de maliyetli oluyor.
Biz bunu drone ile yaptığımızda insan faktörü yine oluyor ancak çok az… Gözlemlediğimiz, tespitte bulunduğumuz noktalara insan gönderilmesi hususu var. Onun dışında çok geniş alanları İHA ile kontrol ettiğimizden oldukça etkin maliyetli bir sistem oluyor.
Özellikle dikkat çekmek istediğimiz bir diğer husus ise elektrik kesintileri… Bakım yapılacak hatta elektrik kesiliyor. Genelde başka bir koldan burası besleniyor ama bölgede tek hat varsa mecburen kontrol ve bakım/onarım işleri bitene kadar elektrikler kesiliyor.
Hastaneler başta olmak üzere sürekli enerji ihtiyacı olan yerler için kesinti ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Biz İHA ile havadan bu süreçleri takip ederken herhangi bir kesintiye de gerek kalmıyor.
Bizim sistemimiz halihazırda Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş. kapsamında olan Sakarya, Bolu, Düzce, Kocaeli, Gebze’de kullanılıyor… Türkiye’de bazı noktalarda helikopterlerle bu işin yapıldığını biliyoruz. Ancak bunlar ciddi maliyetler demek. Ülkemizde, böylesine zorlu bir sürecin İHA’lar ile tamamlanabiliyor olması gerçekten çok değerli. Gelecek yıllarda sistemin ülkemizin pek çok bölgesinde kullanılacağına inanıyoruz.”
Kaynak: TRT Haber
