Taktik sahadaki hareketli birliklerin operasyondaki gücünü artırmak için robotik ve otonom sistemlerin kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Harekât etkinliğini artırmak ve olası kayıpları en aza indirmek için geniş bir yelpazede, farklı görevleri yerine getirebilecek sistemler ortaya çıkmaktadır.
Birlik seviyesinde işletilebilen Robotik ve Otonom Hava Sistemleri, özellikle yakın çatışmalarda, özel görevlerde ve meskun mahallerde tek er seviyesinde kullanılabilen nano İnsansız Hava Araçlarından (İHA), görev için gerekli keşif-gözetleme yeteneklerini sağlayan bulut altı hava araçlarına kadar geniş bir yelpazede olacaktır. Robotik ve Otonom Kara Sistemleri, çantada taşınabilen hafif sınıf ve mini kara araçlarından, ağır silahla donatılmış ağır sınıf İnsansız Kara Araçlarına (İKA) kadar çeşitli boyut ve kabiliyette olup, cephenin en önünde görev alan koruyucu kuvvetler olacaklardır.
Robotik ve Otonom Hava ve Kara Sistemlerinin harekâta katkıları:
Keşif, Gözetleme ve İstihbarat: Düşman unsurlarının keşfi, gözetlenmesi ve istihbarat edinilmesi ile muharebe sahası bilgisinde üstünlük sağlanacaktır. Otonom hava araçları, özellikle geniş alanların hızla taranmasında, sessiz gözetleme yapılmasında görev yaparken, otonom kara araçları, silahlı keşif/koruma gibi görevlerde birliklerin yakınında görev yapabilecek, cephede en önde görev alabileceklerdir.
Sınır ve Karakol Güvenliği: Otonom hareketli İKA/İHA sistemleri sınırda veya karakollarda nöbetçi asker olarak görev yapabilecek, devriye atabilecektir.
İmha: Birlikler, silahlı veya kamikaze İHA’lar/İKA’lar sayesinde kendi imha güçlerine sahip olacaktır. Düşük maliyetli ve gerektiğinde sarf edilebilecek küçük silahlı sistemler, personelin sırt çantasında veya İKA’lara entegre olarak taşınabilecektir.
İkmal: Harekât sırasında birliklerin anlık ihtiyaçlarını sağlamak için taşıyıcı İHA’lar/İKA’lar kullanılabilecektir. İHA’lar birkaç kilograma kadar ağırlıkları birlikler arasında hızlı bir biçimde taşıyabilecek olup, İKA’lar daha büyük yüklerin taşınması için kullanılacaktır.
Tahliye ve Siper: Çatışma ortamından yaralı personelin hızlı bir şekilde uzaklaştırılması için İKA’lar kullanılabilecektir. Zırhlı İKA’lar personel için hareketli siper olarak kullanılabilecektir.
Yakın hava desteği: Günümüzde, birliklerin ihtiyaç duyduğu yakın hava desteği, komutası farklı bir tugay veya kuvvette olan insanlı ve insansız hava araçları ve topçu ateşi ile sağlanmaktadır. Bu nedenle, planlama ve koordinasyon çok önemli olmakta ve eş zamanlı faaliyetler ya da ani gelişen durumlar karşısında hızlı tepki verilmesi çeşitli zorluklara neden olmaktadır. Yakın gelecekte, birliklerin kendi yakın hava desteğini yanında intikal ettirebilmesi ya da yan birlikten destek alabilmek gibi, İHA’ların kullanım sahasının genişleyeceği öngörülmektedir. Kamikaze İHA’lar ve silahlı küçük İHA’lar bu konuda ön plana çıkmaktadır.
Elektronik Harp: Elektronik harpte, özellikle düşman hava savunma sistemlerinin bastırılması ve imhasında ve dost birliklerin korunması amacıyla İHA’ların görevi gün geçtikçe artmaktadır.
Robotik dijital birlikler, gerek işleten birliklere sağladıkları yetenekler, gerekse komuta katına ve diğer sistemlere entegrasyonu ile muharebe sahasında önemli bir kuvvet çarpanı etkisine sahiptir.
Robotik Dijital Birliklerin Müşterek Harekâtı
Robotik ve Otonom Kara Sistemlerinin, Robotik ve Otonom Hava Sistemleri ile entegre görev yapmaları sayesinde bu sistemlerin birbirlerinin avantajlarından faydalanması söz konusudur. Bu bağlamda, hava araçlarının geniş alanda hızlı hareket edebilmesi ile kara araçlarının ağırlık, hacim ve elektrik gücü gibi avantajları tamamlayıcı özellikler olarak meydana çıkmaktadır. Örneğin, Otonom Kara Araçları, yüksek performanslı bilgisayarlar ile İHA’lardan gelen algılayıcı verilerini işleyebilecek ve İHA’lardan gelen bilgilerle kendi güzergah ve çevresini tanımakta üstünlük elde edebilecektir. Benzer şekilde, İHA’lar tarafından tespit edilen hedeflerin imhasında silahlı İKA’lar veya silahlı İHA’lar kullanılabilecek, ya da İKA’lar tarafından gözetlenen/işaretlenen bir hedef, silahlı İHA’lar tarafından imha edilebilecektir. Tüm bu kabiliyetler, birliklerin ve komutanların ekranlarında izlenebilir ve yönetilebilir olacaktır.
Entegre çalışabilen otonom sistemler, harekat başarısı için önemli bir kuvvet çarpanı olacaktır.
Kaynak: HAVELSAN Dergi 9. sayısı / HAVELSAN Robotik ve Otonom Sistemler Grup Lideri Gürkan Çetin