Samsun Yurt Savunma (SYS), ruhsatlı ağır silah üretimi yapan İngiliz savunma sanayii firması AEI Systems’in satın alma sürecini tamamladı. SYS, firmanın yüzde 80'ini 1 milyar lira ile satın almış oldu.
Ürün ailesiyle ilgili planlamalarını; son kullanıcıların talepleri, sağlanan katma değer ve rekabet başta olmak üzere bir dizi kriteri göz önünde bulundurarak ve kurumsal strateji geliştirme süreçlerini işleterek belirleyen SYS, Birleşik Krallık merkezli AEI Systems firmasını satın alarak kritik bir adım attı. SYS, bu satın alma ile aralarında “orta kalibre silah üreticisi haline gelme” ve “Birleşik Krallık merkezli bir iştirake sahip olma”nın da yer aldığı bir dizi hedefi de gerçekleştirmiş oldu.
Başta, 30x113 mm ve 20x102 mm olmak üzere orta kalibre toplar üzerinde çalışan AEI Systems’ın yüzde 80’i, tüm resmi işlemlerin 15 Ocak 2023’te tamamlandığı bir sürecin sonucunda SYS tarafından satın alınmış oldu.
Arz ve Talebin Kavuşması
SYS, ürün ailesiyle ilgili planlamalarını stratejik bir bakış açısıyla yaptığını, geçmişte, 5,56 mm ve 7,62 mm kalibreleri atlayarak 9 mm tabancalardan 12,7 mm ağır makineli tüfeğe geçerek gösterdi. Alanında dünyanın en iyisi olma vizyonuyla CANiK M2 QCB 12,7 mm ağır makineli tüfeğini geliştiren SYS, bu tüfeğin hem kalifikasyon sürecinde hem de Türkiye ve ihracat pazarında elde ettiği başarılarla vizyonunu gerçeğe dönüştürdü.
SYS’nin AEI Systems’ın çoğunluk hissesini satın alması da benzer bir vizyonun sonucunda ve arz ile talebin birbirine yakın zamanlarda oluşmasıyla gerçekleşti.
12,7 mm’lik CANiK M2 QCB ile hafif silahlar alanında, kalibreler özelinde yapacağı çalışmaları ve ürün ailesini tamamlayan SYS, 2010’lu yılların sonundan itibaren hedefine, orta kalibre silahları koydu. Bu süreçte, SYS’nin iştiraklerinden UNIDEF, 2013 yılında, silah entegrasyonu projelerini yürütmek hedefiyle; UNIROBOTICS ise 2020 yılında, silah entegrasyonuna yönelik yazılım, donanım ve mekatronik mühendisliği çözümleri sunmak üzere kuruldu. Böylece SYS, hem hafif silahlar alanındaki ürün ailesini tamamlamış hem de orta kalibre silahlar açısından kritik öneme sahip silah entegrasyonu kabiliyetlerini geliştirmiş bir firma konumuna ulaştı.
AEI Systems ise bu süreçte, el değiştirmeye hazır bir noktaya geldi. Köklü bir firma olan AEI Systems’ın önceki dönemlerde ürettiği çeşitli topları, halen birçok Birleşik Krallık üretimi hava platformunda görev yapıyor. Benzer şekilde, Birleşik Krallık üretimi birçok deniz platformunda da AEI Systems üretimi silahlar mevcut. Bu hava ve deniz platformları, Birleşik Krallık’ın yanı sıra Hindistan, Yeni Zelanda, Avustralya ve Arap Yarımadası’nda yer alan ülkelerde de kullanılıyor.
Diğer yandan AEI Systems’ın mevcut ürünlerinin henüz kule çözümlerine entegre edilmemiş olması ve Birleşik Krallık’ta, BAE Systems gibi bir rakibin varlığı, AEI Systems’ın, son dönemde arka planda kalmasına neden oldu ve satın alınma süreci de böyle başladı. Diğer bir deyişle AEI Systems, keşfedilmeyi bekleyen büyük bir potansiyel olarak, onu satın alacak firmayı beklemeye koyuldu.
UNIDEF, 2018’de, AEI Systems’ın ürünlerinin Türkiye temsilcisi oldu ve bunları, Türkiye’nin ihtiyaçları için teklif etmeye başladı. AEI Systems’ın o dönemde sunduğu ürünlerin, henüz herhangi bir silah sistemine entegre edilmemiş ve böyle bir çözümün kalifiye edilmemiş olması ise bu çalışmaların olumlu sonuçlanamamasının ana nedeni oldu.
Bir Soruyla Hızlanan Süreç
Satın alma süreci,2019’da, bir iş gezi sırasında, AEI Systems’tan Simon Angel ve Paul Knott’un, 12,7 mm makineli tüfek projesine girmiş ve daha büyük kalibreleri de hedefleyen SYS’nin neden AEI Systems’ı satın almayı düşünmediğini sormasıyla başladı. Bu soru, SYS cephesinde bir süredir olgunlaşmaya başlayan iş fikirlerinin, AEI Systems’ın satın alınması doğrultusunda somutlaşmaya başlamasını sağladı.
2020 yılı başında konu tekrar gündeme geldi ve SYS, AEI Systems’ın sunduğu silahlar hakkında pazar araştırma çalışmalarına başladı. Bu çalışmalar; 30x113 mm topunun önemli bir potansiyele sahip olduğunu ve gelecekte, gündeme gelebilecek farklı platformların tamamında yer alabilecek bir silah olduğunu gösterdi.
COVID-19 salgını, süreci önemli ölçüde etkilese de SYS, AEI Systems’ın ayrıntılı incelemesi (due diligence) ile ilgili işlemleri, 2020 yılının son çeyreğinde başlattı. Önce, bu incelemeyi yapacak ekip oluşturuldu. Bu süreçte destek SYS'nin eski avukatı ve SYS Genel Müdürü C. Utku Aral’ın eşi Avukat Selin Aral’dan geldi ve onun da yönlendirmesiyle SYS, ayrıntılı inceleme için 7 Nisan 2021’de Fieldfisher ve 11 Şubat 2022’de de PWC ile anlaştı. Ekibe liderlik etmek için ise Elvan Aziz önderliğinde Paksoy Hukuk Bürosu görevlendirildi.
Hassas ve özenli bir şekilde yürütülen süreç sonunda, SYS, AEI Systems’ın yüzde 80 hissesini satın almak için teklifini, 6 Haziran 2022’de verdi.
Resmi İzinler Alınıyor
Bu teklif, satın alma sürecinin önemli bir kilometre taşı oldu; bununla birlikte böyle büyük ve stratejik bir satın alma sürecinde tamamlanması gereken bir dizi işlem daha bulunuyordu. AEI Systems’ın önceki faaliyetlerinde ortaya çıkan Avustralyalı EOS firması ile uyuşmazlığının çözülmesi de SYS’nin ele alması gereken bir konuydu. SYS’nin bu konuda, 2022 yılının Temmuz ayında devreye girmesiyle sorun çözüldü ve hisse alımı ile ilgili tüm engeller kalktı. En sona, Birleşik Krallık’ın “National Security and Investment Act” (NSIA / Milli Güvenlik ve Yatırım Kanunu) mevzuatı kapsamında alınması gereken izin kaldı. SYS, 4 ay gibi bir sürede, 12 Aralık 2022 itibarıyla bu izni almayı başardı ve Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, SYS’nin AEI Systems’ın yüzde 80 hissesinin alımını, koşulsuz şekilde onayladı.
Mevzuat gereği NSAI onayı olmadan satış sözleşmesi imzalanamayacağından ve hisse devri gerçekleştirilemeyeceğinden, süreç, resmi olarak 15 Ocak 2023’te tamamlandı.
Tüm Tarafların Kazandığı Anlaşma
SYS Genel Müdürü C. Utku Aral, AEI Systems’ın yüzde 80 hissesinin SYS tarafından satın alınmasının; Türkiye, Birleşik Krallık, SYS, AEI Systems ve SYS’nin iştirakleri için, tüm tarafların kazandığı bir anlaşma olduğunu vurguluyor: “Fikrin ortaya çıkmasından anlaşmanın tamamlanmasına kadar geçen süreçte, konuyu tüm yönleriyle hassas bir şekilde ele aldık. Stratejilerimizi ve bunları gerçekleştirecek planları ortaya koyduk. Bu süreçte, tüm tarafların katma değer sağlayacağı bir kurgu oluşturduk. Önümüzdeki dönemde, sağladığımız katma değer somut hale geldiğinde, bu kurgunun çok daha iyi anlaşılacağından eminiz.”
AEI Systems için Hedef; 5 Yıl Sonra 70 Milyon Dolarlık Ciro
Bu satın almayla AEI Systems da SYS’nin iştirakleri arasında yerini aldı. SYS, AEI Systems ile ilgili yol haritasını da belirledi. AEI Systems, orta kalibre silahlarda bir marka olmayı sürdürecek. AEI Systems’ın Birleşik Krallık’taki tesislerinde geliştirme ve montaj faaliyetleri devam edecek. Üretim faaliyetleri ise özellikle “Made in UK” ibaresinin kullanılmasını sağlayacak ölçüde, AEI Systems ve Birleşik Krallık’taki ekosistemi bünyesinde gerçekleştirilecek.
Belirlenen yol haritası uyarınca, mevcut 30x113 mm VENOM LR silahının kalifikasyon ve iyileştirme süreçleri tamamlanacak ve akabinde de bu silahın, Amerikan mühimmatı atabilen mekaniki ateşlemeli versiyonu geliştirilecek. 20x102 mm topun da modernizasyonu gerçekleştirilecek.
Aral, AEI Systems ile ilgili hedeflerini şöyle ifade ediyor: “Hedefimiz, 5 sene sonunda silah satış cirosunun yıllık 70 milyon doların üzerine çıkması. Tabii AEI Systems’ın bu satışı gerçekleştirmesi demek, UNIROBOTICS’in ve UNIDEF’in de kule satışları ile bu operasyona destek veriyor olması anlamına gelecek. Kısacası tüm grup şirketleri bu süreçte büyüyecek.”
SYS, Orta Kalibre Toplara Adım Atıyor
AEI Systems’ın satın alınmasıyla SYS, orta kalibre toplara ilk adımını atmış oldu. AEI Systems gibi köklü ve ürünleri olan bir firmanın, SYS’nin şirketler grubuna katılmasıyla hem SYS hem de UNIROBOTICS’in ekiplerine önemli bir bilgi aktarımı olacak. SYS ekibi, orta kalibre silahların tasarımları konusunda hakimiyet kazanacak ve özellikle bunların endüstriyelleştirilmesi için önemli bir teknoloji kazanımı sağlayacak. UNIROBOTICS ekibi ise orta kalibre toplar hakkında edineceği geniş silah bilgisi sayesinde çok daha yenilikçi ve rekabetçi kule ve silah entegrasyonu çözümleri geliştirebilecek. Bu katkıların ilk meyvesi ise UNIROBOTICS’in, 30x113 mm topla donatılan TRAKON 30 kulesi olacak.
Farklı Platformlar, Tek Silah
Aral, 30x113 mm top için özel bir parantez açıyor: “30x113 mm top, düşük geri tepmesi sayesinde her türlü platforma entegre edilebiliyor ve özellikle yüksek infilaklı mühimmat atma kabiliyeti ile önemli bir güç çarpanı oluyor. Sadece Türk savunma ve havacılık sanayisinin üzerinde çalıştığı projelere baktığımızda bile 30x113 mm topun entegre edilebileceği bir dizi platform görüyoruz.” Aral, bu platformları şöyle sıralıyor:
- 4x4 taktik araçlar (Nurol Makina'nın EJDER YALÇIN aracına TRAKON 30 kulesi entegre edildi.)
- 6x6 ve 8x8 taktik tekerlekli zırhlı araçlar
- Ana muharebe tankları (ABD ve Avrupa’da, bazı yeni nesil tank konseptlerinde, 12,7 mm’lik makinalı tüfek yerine 30 mm top yer alıyor.)
- İnsansız kara araçları (HAVELSAN’ın KAPGAN aracına TRAKON 30 kulesi entegre edildi.)
- Taarruz helikopterleri (APACHE ve TIGER helikopterlerinde 30 mm top kullanılıyor.)
- Muharip jet uçakları (Fransa’nın Mirage serisi uçaklarında ve RAFALE uçağında 30 mm top kullanılıyor.)
- İnsansız hava araçları
- Açık deniz karakol gemileri
- İnsansız deniz araçları
SYS, Birleşik Krallık Pazarına Giriyor
Birleşik Krallık, hafif silah satışının yasak olduğu bir ülke ve bu nedenle SYS, geçmişte, bu ülkede CANiK markası ile bir varlık gösterememişti. AEI Systems ile artık Birleşik Krallık’ın “yerli” firmalarından biri haline gelen SYS, özellikle 30x113 mm top ile Birleşik Krallık’taki son kullanıcılara da hizmet vermeyi hedefliyor.
AEI Systems’ın 30x113 mm topu, Birleşik Krallık’ta, bu kalibrede üretilen tek top olma özelliği taşıyor. SYS’nin, bu topun nihai ürün haline gelmesi için yapacağı yatırımlar ve UNIROBOTICS’in de silah entegrasyonu konusunda vereceği katkı ile Birleşik Krallık’taki son kullanıcılar da “yerli” bir silaha sahip olacak. 30x113 mm top, Birleşik Krallık’ın envanterine katacağı kara ve deniz platformları için ideal bir silah olarak öne çıkacak.
Aral, önümüzdeki dönemde yapacakları çalışmalarla Birleşik Krallık için de katma değer sağlayacaklarını belirtiyor: “SYS’nin AEI Systems’ı satın alması, Türkiye ile Birleşik Krallık arasında, tarihteki en önemli savunma iş birliklerinden biri olacak. Hem AEI Systems’ı hem de SYS’yi büyüteceğiz. Türkiye’nin güçlü olduğu pazarlara Türkiye’den ve Birleşik Krallık’ın güçlü olduğu pazarlara da Birleşik Krallık’tan destek vereceğiz. Birleşik Krallık’ta da böyle bir anlayış olduğunu değerlendiriyoruz. NSAI sürecinde tarafımıza sorulan sorular, bu bakış açısını yansıtan bir yönelimin izlerini taşıyordu.”
SYS’nin İhracat Faaliyetleri Yeni bir İvme Kazanacak
Aral, ihracat alanında da yeni bir ivme yakalayacaklarının altını çiziyor: “SYS, her zaman olduğu gibi yine ihracat pazarlarını kendine hedefleyecek. 30x113 mm topun, Türkiye için de çok kritik bir ürün olduğu düşüncesindeyiz. Topun kalifikasyonunun tamamlanması ve UNIROBOTICS’in de TRAKON 30 kulesini tamamlaması ile hâlihazırda çalışmakta olduğumuz bütün büyük platform üreticileri ile bu alanda da iş birliğine başlayacağız. CANiK M2 QCB için hâlihazırda çalıştığımız çok sayıda şirket mevcut. Bu iş birliklerine, 30x113 mm’yi de ekleyeceğiz.”
Yapılacak Çok Şey Var
AEI Systems’ın yüzde 80 hissesinin satın alınması, SYS’nin büyümesiyle ilgili önemli bir döneme denk geldi. Aral, bu konuda şunları söylüyor: “CANiK USA üretim tesisinin 2023 yılı Haziran ayında faaliyete geçeceği; aynı yıl UNIROBOTICS’in de yoğun bir teslimat dönemine gireceğini dikkate aldığımızda, AEI Systems’ın satın alımı ile birlikte önümüzdeki 7 yıllık dönemi kapsayan yatırım planlamamızın tamamını yapmış olduk. Bu 7 yıl boyunca, tüm bu firmaların ve fabrikaların en mükemmel sisteme sahip olacak şekilde azami kapasitelerine ulaşması, öncelikli hedefimiz olacak.
Bundan sonrası için de şirket satın almak için değil de ürün geliştirmek ve üretmek için yatırımlar yapacağız. Önümüzdeki yıllar, SYS’nin gerçekten global bir firma olabilme testinden geçeceği bir dönem olacak. Bu süreci başarı ile tamamladığımızda, bugünkünden çok daha güçlü, öz güvenli ve rekabet edilemez bir SYS ortaya çıkaracağız.”
