TÜBİTAK SAGE’nin, Trisonik (Ses üstü) Rüzgar Tüneli kurulum çalışmaları sürüyor. Bu rüzgar tüneli tamamlandığında sınıfında Avrupa’nın en büyük kesitli ve modern tüneli olacak.
Trisonic Rüzgar Tüneli, ses altı hıza, ses hızına ve süpersonik hıza sahip sistemlerin test edilmesi için kullanılacak.
Yatırım tamamlandığında, Türkiye ihtiyacını karşılayacak çok önemli bir altyapıya kavuşmuş olacak.
Trisonik Rüzgar Tüneli kurulum çalışmaları devam ederken, yapımına 1946 yılında başlanan ve halen askeri-sivil test faaliyetlerine hizmet veren Ankara Rüzgar Tüneli’nin (ART) tarihçesine bir göz atalım.
Rüzgar Tünelleri
Rüzgar tünelleri cisimlerin hava akışı ile olan etkileşiminin test edilmesi amacıyla kullanılan altyapılardır.
Tasarımlardaki aerodinamik incelemelerin sırasıyla sayısal modelleme, deneysel çalışma (rüzgar tüneli denemeleri) ve uçuş denemesi/işlevsel test olmak üzere üç aşamada yapılması gerekiyor.
Hava akışının sayısal modelleme ile yapılan analizlerinin uzun sürmesi ve doğrulanmaya gereksinim duyması, gerçek denemelerin ise karmaşık, pahalı ve tehlikeli olabilmesi gibi nedenlerden dolayı rüzgar tüneli testleri oldukça önem arz ediyor.
Ankara Rüzgar Tüneli
Ankara Rüzgar Tüneli (ART) düşük ses altı hızlarda çalışan, kapalı devre, yatay döngülü, atmosferik ve kapalı test odasına sahip bir rüzgar tüneli.
Yapımına 1941 yılında karar verilen ART’nin inşaatına 1946 yılında başlandı ve 1950 yılında inşaat tamamlanarak tünel kısmen işler hale getirildi.
1956 yılında Milli Savunma Bakanlığı’na devredilen tünel herhangi bir işlerlik kazanamayıp test yapabilir hale getirilemeden 40 yıl atıl durumda kaldı.
1993 yılında ART’nin işletimi TÜBİTAK SAGE’ye devredildi.
Bakım, onarım ve yetenek artırım faaliyetleri 1996 yılında tamamlanan tünel tam kapasiteyle hizmet verebilecek seviyeye getirildi.
2000 yılında Subsonic Aerodynamic Testing Association (SATA) üyeliğine hak kazanan ART, Kalkınma Bakanlığı destekli ASARTA projesi ile 2011 yılında bir kez daha yenilenip kapasitesi artırıldı.
ART’de, güvenli, hızlı ve ucuz bir şekilde tasarımların uygunluğunun değerlendirilmesi amacıyla kullanılan rüzgar tünellerinde hava ile etkileşimde olan tüm cisimlerin aerodinamik incelemeleri yapılabiliyor.
Rüzgar tüneli denemeleri sayısal çözümlemelerin doğrulanması, uçuş denemelerinin/işlevsel testlerin maliyet etkin ve güvenli yapılabilmesi için mutlaka uygulanması gereken önemli süreçlerden biri olarak değerlendiriliyor.
Rüzgar tünellerinde uçak, helikopter, İHA, paraşüt gibi hava taşıtları ile otomobil, kamyon, otobüs ve motosiklet gibi kara taşıtlarının aerodinamik özelliklerinin incelenmesi, siren ve paratoner gibi cisimlerin hava ile etkileşimlerinin belirlenmesi ve fırtına ortamında dayanımlarının incelenmesi gibi pek çok deney gerçekleştirilebiliyor.
Ankara Rüzgar Tüneli (ART) düşük ses altı hızlarda çalışan, kapalı devre, yatay döngülü, atmosferik ve kapalı test odasına sahip bir rüzgar tüneli.
Test odası genişliği 3.05 m, yüksekliği 2.44 m ve uzunluğu 6.10 metre.
Tünel döngüsü betonarme, test odası ahşap, test odasında modelin olmadığı durumda 80 m/s (288 km/saat) hıza ulaşılabiliyor.
