Dr. Cengiz Topel MERMER’in uzun araştırmalar sonucunda yazmaya başladığı, “MYANMAR; GÜNEYDOĞU ASYA’DAKİ MAYIN TARLASI“ adıyla Mart 2022’de yayımlanarak uluslararası ilişkiler literatüründeki yerini alacak yeni kitap çalışmasının “Tatmadav Hegemonyası“ bölümünün bir kısmını yayımlıyoruz.
Myanmar’da silahlı kuvvetlerin kuruluş hikâyesi II. Dünya savaşı döneminde kurulan yerel direniş örgütleriyle bağlantılıdır. Bu dönemde hayata geçirilen istiklal mücadelesi ve savaş sonrasında kazanılan bağımsızlık nedeniyle ülke halkı silahlı kuvvetlere saygı duymuş ve onurlandırmıştır. II. Dünya savaşı sürecinde İngilizleri ülkeden çıkarmak maksadıyla Japon istihbaratı ile iş birliğinde, Aung San tarafından 28 Aralık 1941’de kurulan Burma Bağımsızlık Ordusu-BBO (Burma Independence Army-BIA) ülkenin İngiliz işgali sonrasında kurulan ilk askeri teşkilat olması nedeniyle Bamar çoğunluk tarafından büyük destek görmüş ve sahiplenilmiştir. Bu nedenle mevcut Burma Silahlı Kuvvetleri-Tatmadav Aung San’ı kurucu, BBO’nun kuruluşunu da Burma Silahlı Kuvvetlerinin kuruluş günü olarak kabul etmiştir.[1]
Japonların ülkeyi işgal ettikten sonra BBO’yu lağvederek kendi kontolünde zayıf bir yapıya dönüştürmesi ve ülkeye bağımsızlık vermeyeceğinin anlaşılması sonrasında Aung San bu kez BBO’yu Japonlara karşı 1944’de yeniden organize etmiş ve Japon işgalcileri ülkeden kovmak için çalışmaya başlamıştır. BBO ve Aung San’ın işgalcilere karşı verdiği bağımsızlık mücadelesi halkta karşılık bulmuş ve bütün halk bu mücadeleye katılmıştır. Bu mücadelede azınlık militan örgütleri de BBO ile birlikte Japonlara karşı savaşarak işgalcilerin ülkeden çıkartılmasında görev almıştır.[2]
Bu kez İngilizler ile iş birliği içinde Japon işgalcilere karşı verilen mücadele başarılı olmuş ve II. Dünya savaşı sonlarında ülkeye tekrar dönen İngilizler BBO ve azınlık birlikleri temeli üzerinde Burma Silahlı Kuvvetlerini yapılandırırken bu iki yapıyı birbirine katmamış ve azınlıkların ayrı birlik yapısını korumuştur.[3] İngilizler II. Dünya savaşı sonrasında eski emperyal gücünü kaybettiğinden uzaktaki sömürgelerinden çekilmek zorunda kalmıştır. Bu bağlamda Burma’dan çekilirken ülkenin yerel eliti ile müzakere yapan İngilizler herhangi bir çatışma yaşanmadan barışçı bir süreç içerisinde bu ülkeden çekilmiştir. Bu sürece ve bağımsızlık mücadalesine önderlik eden Aung San ülkenin kurucu lideri olarak saygı görürken kurduğu BBO da kurum olarak aynı saygıya mazhar olmuştur.[4] Aung San’ın II. Dünya Savaşı sürecinde Japonlara saldırıyı başlattığı 27 Mart 1945 tarihi sonradan Silahlı Kuvvetler Günü (veya Direniş Günü) olarak kabul edilmiş ve kutlanmaya başlanmıştır.[5]
Makalenin tamamına buradan ulaşabilirsiniz: Myanmar'da Ordu: Tatmadav Hegemonyası
Kaynak: TASAM / Dr. Cengiz Topel Mermer
